'Groen Gooi' in het Huizer Museum: engen

HUIZEN De tentoonstelling 'Groen Gooi' in het Huizer Museum aan de Achterbaan 82 vertelt het verhaal van het Gooi langs de lat van negen landschappen. Wekelijks vertellen we in samenwerking met het museum iets meer over een van deze landschappen.

Deze keer hebben we het over de engen, een naam voor de akkers die aan elkaar 'groeiden' in de bossen. De eerste akkers werden vijfduizend jaar geleden uitgehakt in het oerbos.

Duizend jaar
Mest was er nog niet; als de grond was uitgeput werd een nieuw akkertje gemaakt. Op het oude akkertje werd vee gehoed. Vaste akkers zijn er sinds duizend jaar.

De mest kwam uit de potstal in de schaapskooi op de heide. Hoe groter de heide, hoe meer mest, hoe meer akkers. Daar is veel bos voor gekapt.

Engen
Rond 1600 was het landschap erg open. Je kon vanaf de Tafelberg ver kijken en de botters op de Zuiderzee zien. De akkertjes groeiden uit tot grote aaneengesloten engen; aan de rand lagen de boerendorpen.

Door de import van Amerikaans graan werden de akkers na 1850 overbodig. Veel dorpsuitbreidingen zijn vanaf 1900 hoog en droog op de oude engen gebouwd.

Patrijs
Dit historische landschap is daardoor bijna verdwenen en daarmee ook de akkernatuur zoals patrijs en geelgors.

Oude akkers zijn nu vaak open plekken in het bos; ze zorgen voor afwisseling en doorzicht. Soms kun je er weer boekweit en korenbloemen zien, als herinnering, en een vlinderparadijsje.

Singer
William Henry Singer Jr. was een Amerikaanse kunstverzamelaar en kunstenaar, geboren in Pittsburgh. Hij begon als kunstenaar in de omgeving van Maine. Vervolgens ging hij naar Parijs en hoorde daar van het kunstenaarsdorp Laren.

Samen met zijn vrouw vertrok hij naar Laren om er vervolgens een paar jaar te schilderen. Enthousiast liet het paar er een villa bouwen, 'De wilde zwanen', tegenwoordig de kern waar omheen museum en theater Singer zijn gebouwd.

Landschap in Laren
Singer Jr. stond bekend als een ietwat dromerige kunstenaar die veel in de natuur was. Dat is ook te zien in zijn werk 'Landschap in Laren' uit 1901, te zien in de tentoonstelling Groen Gooi. Ook het schilderij 'Herfstbos' geeft een mooie inkijk in zijn beleving van het landschap.

De negen landschappen die in de tentoonstelling aan bod komen zijn: de Zuiderzee, de heide, de oude bossen en de nieuwe bossen, de meenten, de akkers, het open water, de veenontginningen en de zanderijen.

Liedjes
Schilderkunst, fotografie, muziek, films en erfgoedobjecten vertellen samen het verhaal van de verschillende landschappen. Er zijn ook bewegende beelden en liedjes gemaakt bij elk landschap. De tentoonstelling is onderdeel van het Erfgoedfestival Groen in Gooi & Vecht en is te zien tot en met 30 september.

Zie ook HuizerMuseum.nl.