Skip Voogd (links) en Nol van Bennekom met het manuscript
van Theo Uden Masman in de hand.
Skip Voogd (links) en Nol van Bennekom met het manuscript van Theo Uden Masman in de hand. Foto: Dida Mulder Photography

Huizer wil aan de slag met manuscript over The Ramblers

Cultureel

HUIZEN - Fervent jazzliefhebber en -speler Nol van Bennekom uit Huizen, sinds vijf jaar voorzitter van de Stichting The Ramblers, heeft een manuscript in handen gekregen over de begintijd van The Ramblers en wil dat boek alsnog gaan uitgeven.

Schrijver van het boek, dat nu nog bestaat uit stencils, is Theo Uden Masman, oprichter en leider van The Ramblers. Dit beroemde radio-orkest speelde 3.000 uitzendingen vol, voornamelijk voor de Vara. Liedjes als Wie is Loesje en The Ramblers gaan naar Artis zijn voor liefhebbers welbekende nummers van het jazzy dansorkest.

Begintijd
"Het manuscript beschrijft de eerste schreden van de toen 21-jarige Theo Uden Masman in de muziek. Het gaat terug tot het jaar 1922 en verhaalt over de jaren daarna tot 1940", vertelt Nol. The Ramblers werden officieel in 1926 opgericht en de begintijd van het bekende orkest komt dus zeker aan bod.

“Ik ben op een curieuze manier aan dat manuscript gekomen”, vertelt Nol. "Een paar jaar geleden ben ik lid geworden van 'De Weergever', een vereniging van verzamelaars van grammofoonplaten en afspeelapparatuur uit lang vervlogen jaren. Dan moet je denken aan dingen als een fonograaf, een pathefoon, een koffergrammofoon enzovoort."

Telefoontje
"Op een dag kreeg ik een telefoontje van een lid van de vereniging die vertelde een manuscript voor een boek van iemand te hebben gekregen. Hij vroeg of dat iets voor mij was, omdat het over The Ramblers ging. Hij wilde het wel even komen aanreiken.”

Toen Nol het manuscript eens goed ging bekijken, maakte zijn hart volgens eigen zeggen een sprongetje. "Het bleek een heel boek te zijn met als titel 'Maarrr wij komen terug…' door Theo Uden Masman met als ondertitel 'De eerste jaren van The Ramblers'. Ik heb het in een adem uitgelezen."

Prachtig beeld
“Het boek geeft een prachtig beeld van de eerste jaren van de lichte muziek in Nederland toen de Amerikaanse en Britse jazzmuziek stukje bij beetje kwam overwaaien naar het Europese vasteland.” Nol vertelt dat Theo Uden Masman in zijn jonge jaren werkte bij een statig Haags dagblad, Het Vaderland.

"Naast administratief werk lichtte hij ook de lezer in over wat er in de bioscopen draaide en berichtte hij over de heldendaden op het veld van de destijds beroemde voetballers Dé Kessler en Harry Denis."

Amateurpianist
"In zijn vrije tijd was Theo een amateurpianist, zij het met niet geringe ambities. Hij zou graag in een orkestje willen spelen en toen hij in 1922 in zijn krant een advertentie - brieven onder nummer - aantrof waarin een pianist gevraagd werd voor een amateur bandje, zocht hij bij de advertentieafdeling het factuuradres op en fietste hij er terstond naar toe."

"Dat was in de Slingelandtstraat in Den Haag waar hij bij kleermaker Zieck aanbelde. Theo werd aangenomen als pianist en de heer Zieck nam hem meteen de maat voor het maken van een smoking. Zo kwam Theo bij The Original Jazz Syncopaters. Bij dat bandje speelde ook ene Lex van Spall, een Surinaamse sopraansaxofonist die geweldig kon spelen. Hij zou het later bij de omroep tot een bekende orkestleider brengen.”

Bekende namen
In het manuscript komen volgens jazzkenner Nol veel historisch bekende namen voorbij. "Een daarvan is de radiopionier ir. A. Steringa Idzerda, die vorig jaar nog wegens de herdenking van 100 jaar radio weer even in de herinnering werd teruggehaald. Zo speelden The Original Jazz Syncopaters een aantal keren voor de zender ‘Radio Beukstraat’ van Idzerda."

"Dat de klanken veel verder reikten dan de Beukstraat en omgeving bleek in 1924 uit een brief van een Engelse ingenieur, die een uitzending op luidsprekersterkte had ontvangen en zeer onder de indruk bleek van de kwaliteit van het orkest."

Ruzie
“Op 16 mei 1926 kwam Theo Uden Masman na wat omzwervingen in andere bandjes bij The Resonance Seven. Deze band had twee kapelmeesters, trompettist Willem Burbach en saxofonist Jan Gluhoff. Deze twee, overigens prima muzikanten, hadden voornamelijk samen ruzie en met die reputatie zouden ze ook de geschiedenis ingaan."

"Uiteindelijk vertrok als eerste Burbach met medeneming van de naam Resonance Seven, waarvan hij de rechthebbende was. Theo Uden Masman werd aanvankelijk zakelijk leider, maar kort daarna ook de muzikale baas. Hij bedacht de nieuwe naam The Ramblers", vertelt Nol.

Zegetocht
"De loopbaan van het orkest kan je het best beschrijven als een zegetocht in muziekland. Niet alleen speelden er uitstekende musici in, ook het repertoire sloeg in als een bom. De omroepzuilen, die nog in de kinderschoenen stonden, hadden allemaal behoefte aan radio-amusement en The Ramblers konden dat als geen ander leveren. Maar ook in de talrijke danszalen in Nederland, ook zelfs in Engeland en Duitsland, werd de muziek door The Ramblers verzorgd.”

Volgens Nol heeft hij de hand kunnen leggen op een monumentaal historisch manuscript. “Als er iemand in Nederland is die alles weet over Theo Uden Masman en The Ramblers, dan is het wel omroepicoon en muziekjournalist Skip Voogd. Die heb ik gebeld en hij vertelde mij dat hij wist van het bestaan van het manuscript, maar dat het nooit in boekvorm is uitgegeven."

Nooit van gekomen
"Theo Uden Masman, die hij goed gekend heeft, had dat wel gewild, maar het is er nooit van gekomen. Wel heeft Uden Masman in 1956 in twaalf artikelen de vroege historie van The Ramblers beschreven. Dat was in het muziekblad 'Rhythme', waarvan Skip Voogd in die tijd redacteur was. Een deel van de gebruikte informatie had hij ook in het manuscript opgetekend.”

Nol zou manuscript het graag als een geïllustreerd boek willen uitgeven. “De Stichting Kunst en Cultuur Huizen heeft al aangegeven daarbij te willen assisteren. Er is een duidelijke link met Huizen, omdat de huidige orkestleider Cees Kranenburg hier woont."

Vader
"Het is grappig dat Theo Uden Masman in het begin van zijn verhaal schrijft dat ook andere muzikanten, zoals drummer Kees Kranenburg en saxofonist Wim Poppink, het boek hadden kunnen schrijven. Kees Kranenburg zat vanaf de oprichting in 1926 bij The Ramblers en is de vader van Cees Kranenburg.”

Ook het Nederlands Jazz Archief heeft volgens Nol haar medewerking toegezegd. "In 2021 bestaat het orkest 95 jaar en dat zal, zo is het plan, gevierd worden met een nieuwe theatertour met als stralend middelpunt zangeres Janne Schra. Het zou mooi zijn als het boek er dan ook kan zijn."

Uit de krant