Afbeelding
Foto: Huizer Museum
van het huizer museum

Gouda decors uit Huizen

Cultureel

HUIZEN - Je zou denken dat Gouds plateel uit Gouda komt, maar dat blijkt niet altijd zo te zijn. Er zijn veel plateelfabrieken die Goudse decors hebben geschilderd.

In 1927 ontstaat er onrust in de plateelfabrieken in Gouda. Men is bezig met een nieuwe cao en werknemers besluiten het werk neer te leggen. Deze staking dwingt inderdaad nieuwe afspraken af, maar pas in 1929, vlak voor de crisisjaren.

Gat in de markt
Het stilleggen van de werkzaamheden zorgt ervoor dat andere plateelfabrieken elders in het land een 'gat in de markt' zien. Gouds plateel is populair en ook in Huizen ziet men de kans schoon om die markt te voorzien.

Eskaf (Eerste Steenwijkse Kunst Aardewerk Fabriek), de voorloper van Potterie de Driehoek aan de Havenstraat, haakt in op het succes van het mat beschilderde plateel zoals wordt vervaardigd in Gouda.

Gouds plateel
Eskaf-modellen worden gebruikt, schilderingen worden aangepast en 'Goudse decors' ontstaan. Het ziet er wel iets anders uit. Toch lijkt men het te herkennen als Gouds plateel.

Uit die periode zijn enkele decornamen bekend. Eenduidigheid is ver te zoeken. Het lijkt op elkaar door het kleurgebruik. Echter, als je het vergelijkt zie je steeds meer verschillen. Zijn het foutjes? Of worden de schilders vrijgelaten in hun creativiteit? Dat weten we niet.

Elementen
Toch zijn er een paar elementen die overeenkomen en als typisch Eskaf kunnen worden aangemerkt. De Eskafse 'Gouda'-decors hebben allemaal een matzwarte boven- en onderrand. Daarnaast is het oranje meestal prominent aanwezig. De kleurvlakken zijn omgeven door een goudbruine lijn.

Twee van de 'Gouda'-decors bij Eskaf zijn Nuova en Corla. Corla heeft vaak gekleurde banen na het zwart. Tussen die banen zijn hele diverse schilderingen gemaakt. Denk aan paarden, een landschap en zelfs een Egyptische schildering. Soms ook ontbreken de gekleurde banen.

Niet vastgelegd
Men denkt weleens dat het ontwerpen van Cor van Leeuwen kunnen zijn. Zeker weten doen we dat niet. Waarom dat niet vastgelegd is, weten we ook niet.

Nuova heeft geen gekleurde banen, maar onderscheidt zich meestal door een zon met stralenkrans opkomende uit groene bladeren. En soms vind je deze decornaam onder een lichtgekleurde vaas met ringen en vlakjes.

Abstract
Ook schilderes Kiek Vander heeft zich aan het kleurenpalet van de Gouda-decors gewaagd. Het staat niet als zodanig geregistreerd, maar haar schilderingen haal je er direct uit. Ze zijn abstract en nieuw van vorm.

In de tentoonstelling 'Van bot naar pot' (van visserij naar aardewerk) In het Huizer Museum zijn van alle decors diverse exemplaren te bewonderen. De tentoonstelling is te bezichtigen tot 2 november. Het is absoluut de moeite waard om de decors eens naast elkaar te komen bekijken.

Openingstijden van het Huizer Museum aan de Achterbaan 82 zijn dinsdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur.

Uit de krant