Het mes van Lothar Leyser.
Het mes van Lothar Leyser. Foto: Ruud Hehenkamp

De lege koffer van de Joodse familie Leyser

Mensen

HUIZEN - Ruud Hehenkamp, de schrijver van onze rubriek Beeldgedichten, verzorgt deze keer een speciale aflevering in het teken van Dodenherdenking op 4 mei. Achter zijn gedicht zit een bijzonder verhaal.

Het gaat namelijk over de Joodse familie Leyser die tijdens de oorlog een korte tijd aan de Patrijslaan woonde, in het huis waar ook Ruud en zijn vrouw een tijd hebben gewoond. De familie Leyser overleefde de oorlog niet.

Patrijslaan
Meer dan de uitgebouwde serre van de oorspronkelijke villa was het niet, het woninkje aan de Patrijslaan. In de afgeschotte zolderkamer stonden allerlei oude spullen opgeslagen. Al dertig tot zelfs ruim zestig jaar. Die moesten een nieuwe bestemming krijgen, als het kon bij de kringloop, want het huisje zou nu, juli 2007, worden uitgeruimd.

We moesten bukken om alles uit het donkere hok te slepen. En te bekijken. Plotseling stond hij daar: een logge koffer. Hij bleef over. Het leek een kast en een kist tegelijk. Grote gelig-oranje oppervlakken, de randen voorzien van dik donkerbruin vastgeklonken leer, ronde ijzeren hoekstukken en een viertal stevige sluitingen.

Koffer
'Mädler Koffer' stond erop, met een rood beeldmerk 'M'. Een vooroorlogse Duitse 'Samsonite'. Rechtop reikte hij even hoog als een deurklink en mat ruim twee handlengtes breed en diep. Hij opende zich doormidden.

Links was een hangdeel, met een losse linnen lap ervoor, klerenhangers met een steel eraan. Rechts, even diep, een aantal kartonnen laden, ook met linnen bekleed. De koffer bleek leeg.

Snoeimes
Er hoorde nog wel, vertelde de eigenaar, wat tuingereedschap bij, onder andere een oud snoeimes. In het kromme, bijna zwarte houten heft stond een naam gekrast: L. Leyser. Door Lothar zelf.

Van hem was die koffer geweest. Hij was een Jood en had tijdens de oorlog in de achtertuin van de villa in het tuinhuisje gewoond met zijn vrouw Gitta en dochtertje Gabi. Gitta was toen in verwachting van de tweede. Wat er van hen geworden was?

Vermoord
Vermoord waren ze, Lothar Leyser en zijn vrouw en twee dochtertjes, op 9 juli 1943 in Sobibor. Het Digitaal Joods Monument op internet vertelt dit gauw genoeg.

Lees verder in de digitale editie

De lege koffer van de familie Leyser, zoals Ruud Hehenkamp hem aantrof.

Uit de krant