Welke monumentale waarde heeft BNI Huizen?

HUIZEN - Welke monumentale waarde heeft BNI Huizen? En is dat voldoende om een gemeentelijke monumentenstatus op te leggen? Op die laatste vraag antwoordt het college negatief. Raadslid Margot Leeuwin van de PvdA wil er meer over weten en Erfgoedvereniging Bond Heemschut vindt juist dat er genoeg waarden zijn om het erfgoed te beschermen.

Aanleiding voor de discussie is een besluit van het college dat zij op 21 april 2020 nam, naar aanleiding van een lijvig rapport dat een Quick Scan naar de cultuurhistorische waarde van de bedrijfsgebouwen van BNI aan de Rokerijweg bevat. Dit onderzoek werd begin dit jaar gedaan.

Unieke kapconstructie
In de toelichting staat dat hoewel het gaat om een bijzondere verzameling van gebouwen, ‘er geen redenen zijn om het geheel als monument aan te wijzen. Hierop is echter een uitzondering, gebouw 41. Hier is een unieke kapconstructie aangetroffen.

‘Tot op heden zijn er geen vergelijkbare voorbeelden aangetroffen, ook niet bij navraag bij deskundigen’, laten de opstellers van het rapport weten. Daarom wordt in de Quick Scan aangegeven dat een nader onderzoek wenselijk is.

Voorbescherming niet opportuun
‘Zo’n nader onderzoek kan leiden tot beschrijving en aanwijzing als gemeentelijk monument’, meldt het college. ‘Indien er plannen zijn om dit gebouw te slopen, dan is een voorbescherming als gemeentelijk monument opportuun.’ Op dat moment is dat echter niet aan de orde volgens het college.

‘Eerst zal de directie van BNI op de hoogte gesteld worden van de uitkomsten van het onderzoek en de bijzondere cultuurhistorische waarde aanwezig in gebouw 41. Daarbij heeft de directie ook een verantwoordelijkheid bij het beheer van aanwezig cultuureel erfgoed.’

Erfgoed beschermen
Raadslid Margot Leeuwin van de PvdA ziet deze mededeling en ziet hier een kans om juist Huizer Erfgoed te beschermen. Daarom wilde zij de notitie graag bespreken in de raadscommissie en dat werd 2 september gedaan. “Zeker nu er een nieuwe eigenaar komt is dit van belang”, licht ze toe.

“Ik interesseer me hierin en heb onder andere Bond Heemschut om hun advies gevraagd en ook anderen. We hebben ons een tijd met de cultuurnota beziggehouden en de raad heeft hier unaniem mee ingestemd. Hierin staat dat er meer aandacht moet zijn voor ons erfgoed. We kunnen niet alles beschermen, maar nu zich een kans voordoet, moeten we we er wel goed naar willen kijken.”

Monumentencommissie
Zij hoopte met haar vragen en een discussie in de commissie wethouder Roland Boom over te halen om de Quick Scan ter advisering voor te leggen aan de experts van de gemeente in de monumentencommissie. “Die maakt onderdeel uit van de welstandscommissie en vergaderd elke drie weken. Dat moet eenvoudig te regelen zijn dacht ik.”

Wethouder Roland Boom ging daar echter niet in mee. “Ik heb het met onze ambtenaar van monumenten besproken en hoe graag ik ook wil, er is geen grond om een monumentenstatus op te leggen. Wat er niet is, dat is er gewoonweg niet”, legt hij zijn standpunt uit.

Hogelijk verbaasd
Erfgoedvereniging Bond Heemschut mengt zich naar aanleiding van de vasthoudendheid van de wethouder nu ook in de discussie en laat weten ‘hogelijk verbaasd’ te zijn over de uitspraken van de wethouder. De vereniging ziet in hetzelfde rapport namelijk wel een reden om nu al twee gebouwen op basis van de uitkomsten te kunnen beschermen.

‘Heemschut vindt dat de wethouder zijn ongelijk vooral aantoont door het rapport niet te willen voorleggen aan de monumentencommissie. Het college van B&W heeft zo’n onafhankelijke commissie van deskundigen zelf ingesteld om haar te adviseren. Het is niet meer dan logisch dat rapporten die de gemeente zelf over erfgoed heeft laten vervaardigen ter kennisname worden gebracht aan de commissie.’

Angst
Volgens Heemschut zou de wethouder angst hebben. “Als de deskundigen in die commissie gaan zeggen dat het rapport klopt en er sprake zou moeten zijn van bescherming, dan weten we dat de wethouder een inhoudelijk verkeerde conclusie trekt”, aldus Karel Loeff van Heemschut.

De wethouder snapt deze uitspraak niet. “Voor de gemeente heeft het opleggen van een monumentenstatus namelijk helemaal geen gevolgen. Wel voor de eigenaar. Maar nogmaals, wat er niet is, is er niet. Tot mijn teleurstelling.” Net als Bond Heemschut en Margot Leeuwin is hij zich bewust van het belang voor het gebied rondom de Havenstraat en dat de gebouwen een waarde hebben voor Huizen.

Havenstraat
“Het lijkt misschien alsof er niets gebeurt om de Havenstraat te ontwikkelen tot een verbinding tussen Haven en Oude Dorp, maar achter de schermen ben ik al twee jaar hard bezig om te kijken wat hier mogelijk is. Ik heb ik al met veel partijen gesproken, waaronder BNI. We hebben daar een bepaalde visie op en dat wil ik ook waar maken. Ik ben ook teleurgesteld dat het tot op heden nog niet is gelukt.”

Het lijkt er op dat alle partijen graag zaken willen behouden, maar de manier waarop is anders. Voorlopig wil de wethouder de verantwoording hiervoor neerleggen bij de eigenaar. Bond Heemschut is bang dat een nieuwe eigenaar alles plat gooit. Karel Loeff: “Ik hoop dat de wethouder inziet dat hij dat niet op zijn geweten wil hebben, omdat er dan unieke kansen voor de as Haven-oude dorp verloren gaan.” 

Middenweg
Raadslid Margot Leeuwin lijkt voorlopig de middenweg te bewandelen. Zij overweegt om tijdens de raadsvergadering een voorstel in te dienen om de Quick Scan toch voor te leggen aan de monumentencommissie. “Het rapport lijkt op twee manieren te lezen. Als de experts van de commissie aangegeven dat er inderdaad geen grond is voor een momumentenstatus, dan is het zo. Dan leg ik me er bij neer.”

“Ik vraag niet om het al te beschermen, daar kunnen we het altijd later over hebben als dat aan de orde is. Het enige dat ik wil dat er nog eens goed naar gekeken wordt, want er is al zoveel verloren gegaan in het verleden”, zegt ze. Een opmerking waar de wethouder het helemaal mee eens is. Margot Leeuwin: “Het is alleen nog de vraag of er donderdag een meerderheid in de raad voor het voorstel is.”