Burgemeester loopt voor muziek uit in fusiedebat volgens raad
HUIZEN - De fusiebellen, of wellicht gezegd vergevorderdesamenwerkingsbellen, rinkelen al langere tijd voor de gemeente Huizen. Gedeputeerde Staten maakte vorig jaar bekend dat Huizen met de BEL-gemeenten Blaricum, Eemnes en Laren aan de slag moet. Burgemeester Fons Hertog liet in de commissievergadering onlangs weten dat het wat hem betreft niet snel genoeg gaat en dat de raad een heldere keuze moet maken voordat er voor Huizen gekozen wordt. Is de raad het daar ook mee eens?
Radio 6FM nodigde om deze vraag te beantwoorden Bert Rebel van coalitiepartij CDA en Maarten Hoelscher van oppositiepartij PvdA uit om eens te vertellen hoe het gaat met het standpunt van de raad over dit 'niet-vrijblijvende samenwerkingsverband waarmee de opmaat wordt gegeven voor een mogelijke fusie over drie of vier jaar, danwel het opgaan op middellange termijn in een nog grotere nieuwe gemeente'. Want dat is wat de provincie graag wil. Een hele mond vol en in het kort komt het neer op het hebben van een standpunt over een samenwerking tussen de HBEL-gemeenten, Huizen, Blaricum, Eemnes en Laren, die wellicht in de toekomst zal leiden tot een fusie.
Verwachtingen
In het interview tempert Hoelscher de verwachtingen al. Het probleem ligt niet zozeer bij de raad die niet wil opschieten, maar bij een bestuur dat uitspraken moet uitvoeren. "We hebben in maart met de gemeenteraden van de BEL kennisgemaakt en daar afgesproken dat we een samenwerkingsagenda gaan optuigen. We zijn nog maar net begonnen, dus het is verrassend dat een burgemeester dan zegt dat we op moeten schieten. Natuurlijk is het wel een beetje zijn taak om voor de muziek uit te lopen, maar hij moet wel zorgen dat als hij zich omdraait hij ook nog mensen achter zich ziet lopen. Ik ben bang dat hij zich nu een beetje aan het vervreemden is van de raad."
Rebel was ook verrast. "De burgemeester heeft wel vaker een uitspraak gedaan over de positie van Huizen ten opzichte van andere gemeenten. Hij is een voorstander van fusie. Dat is toch anders dan het standpunt van de raad. Het is prima om meer samen te gaan werken en we zijn nu bezig met de opdracht om als gemeenteraden uit te spreken op welke onderwerpen wij intensiever kunnen samenwerken."
Verstandige manier
Hoelscher: "Inhoudelijk vind ik dat de burgemeester gelijk heeft. Het is onontkoombaar dat we op kortere termijn gaan fuseren met de BEL-gemeenten, maar hoe doe je dat op een verstandige manier?"
Rebel vindt een fusie een stap te ver gaan. Die wil in ieder geval de bestuurskrachtmeting van 2016 afwachten. "Dan blijkt hoe het ervoor staat en of een fusie wel nodig is. Ik denk dat je de BEL-gemeenten op de kast jaagt als je maar blijft roepen dat je op een fusie aanstuurt. Die hebben al het beeld van het grote Huizen dat uit is op een annexatie. Voor ons is samenwerking, een verdergaande samenwerking en wellicht een fusie op den duur bespreekbaar. Maar het moet niet zo zijn dat er het beeld ontstaat dat Huizen eropuit is om zijn grondgebied met een groot stuk grond uit te breiden door een fusie met de BEL-gemeenten. Ik vind dat de eerste aanzet zal moeten komen vanuit het BEL-gebied."
Bestuurskracht
Hoelscher vindt dat Huizen een heel actieve houding moet hebben als het gaat om samenwerking in de regio. "Fusie is een middel om het beter te doen en niet een doel op zich. Waar ik bang voor ben is dat de bestuurskracht van de BEL-gemeenten echt onvoldoende is en dan moeten wij ook onze verantwoording nemen naar een ander belangrijk deel van de regio, namelijk de BEL-gemeenten." Rebel: "Die signalen moeten dan wel van de BEL-gemeenten komen. Zij moeten zelf tot de conclusie komen dat ze het alleen niet redden en dan is er altijd met Huizen samen te werken of te fuseren." Hoelscher hoopt dan wel dat het geen discussie wordt die wordt gevoerd vanuit onderbuikgevoelens.
Echt uitspreken
Rebel blijft het voordeel vooral zien in een verdere samenwerking, zoals afgesproken. "Er zijn nog veel meer onderwerpen om samen te werken. Niet alleen het sociaal domein, maar ook het fysiek domein. De gemeenteraden van de HBEL-gemeenten moeten zich inderdaad nu wel echt gaan uitspreken over op welke gebieden we intensiever kunnen gaan samenwerken." Hoelscher is wel bang dat door alleen maar samen te werken de controle afstandelijker zal zijn. "Dat moet wel goed geregeld zijn."
Aan het eind van het gesprek kan geconcludeerd worden dat de heren het in ieder geval nog niet eens zijn over één lijn: Hoelscher wil met zijn partij aansturen op een niet-vrijblijvende samenwerking die uiteindelijk gericht is op fusie. De regio krijgt dan drie gelijke delen: Gooise Meren, Hilversum en Wijdemeren en de HBEL-gemeenten. Rebel is het daar niet mee eens. Die ziet voorlopig een fusie niet zitten en al helemaal niet op initiatief van Huizen.
Natuurlijk geven de uitspraken niet exact weer hoe alle partijen in de raad zich opstellen in het fusiedebat. Het blijven vasthouden aan de eigen verschillende meningen zal niet tot een krachtig standpunt kunnen leiden waar het bestuur een houvast aan heeft en dat kan uitvoeren. In dat licht is de oproep van de burgemeester dan wellicht wel te begrijpen. Als de gemeenteraad van Huizen niet komt met een richting waar het gezamenlijk naartoe wil in de toekomst, kan het wel zo zijn dat de provincie bepaalt wat de koers wordt.
In december 2014 liet Hertog het HuizerNieuws al weten dat wat hem betreft de lakmoesproef verderop in de regio ligt. "Stel dat Wijdemeren en Weesp één gemeente vormen, mogelijk met Hilversum erbij. Dan heb je met Gooise Meren (Naarden, Bussum en Muiden) erbij twee grote gemeenten in deze regio. Dan denk ik niet dat provincie en ministerie zullen zeggen: dan laten we Huizen en de BEL-gemeenten zoals ze zijn. Ik ben burgemeester van Haarlemmermeer geweest, één gemeente met 26 kernen. Dat functioneert prima. Zo'n opzet zou hier ook best kunnen: er zijn allerlei modellen mogelijk waarbij elke kern zijn eigen identiteit behoudt, zijn eigen taken mag uitvoeren en daar ook geld voor beschikbaar krijgt. Ik denk ook dat dingen goedkoper kunnen als je samengaat."
'Die hebben al het beeld van het grote Huizen dat uit is op een annexatie'
Organisch groeien
Zijn collega-burgemeesters uit Blaricum, Eemnes en Laren zien een andere vorm van samenwerking. Burgemeester Elbert Roest van Laren verwoordde het als volgt: "Wat we nu doen is organisch groeien en daarin onze eigen keuzes maken. Dat is een heel groot goed. We willen zelf aan het stuur zitten. Ik zou graag van de provincie horen: maak nu je eigen keuzes in je eigen tempo. Want het ziet er hier in onze dorpen gewoon heel goed uit. Of we in deze vorm ook voor de komende tien jaar sterk genoeg zijn? Dat is een goede vraag. Wij houden de vinger aan de pols en zullen onze raden gewetensvol adviseren over de beste bestuurlijke toekomst. Op dit moment is dat doorgaan op de manier waarop we dat nu doen."