Havenfestival Huizen 2015: Wat doet een visser zonder touw?
HUIZEN - Het Havenfestival wordt weer op 19 september gehouden en in het kader hiervan verzorgt de Werkgroep Havenfestival Huizen een aantal verhalen als opwarmertjes voor het festival. Huizen heeft een hele historie rond haar oude haven, waarover heel veel te vertellen is. In deze serie belichten we steeds een ander onderwerp en vandaag is dat: Touw!
Wat doet een visser zonder touw? Niets! Op het hoogtepunt lagen er 180 botters in de Oude Haven van Huizen. De visserij was een uiterst bloeiende bedrijfstak en zorgde voor veel werk. Niet alleen in de visserij zelf, maar ook bij alle toeleveranciers. Belangrijk daarbij waren allerlei ambachten die met touw te maken hadden. Want je moet je zeilen toch kunnen hijsen (touw!), je moet kunnen aanleggen (touw!), je moet je zeilen goed vastzetten (touw!), je visnetten uitgooien (touw!) en de visnetten zelf zijn natuurlijk ook van touw gemaakt. Die worden gebreid, zo heet dat, van speciaal touw. Het repareren van gaten heet boeten, de vissers deden dat 's winters, als ze niet konden uitvaren, zelf.
Wat is touw?
Touw bestaat uit een aantal in elkaar gedraaide strengen. Vaak drie, maar tegenwoordig heb je ook machinaal gevlochten touw rondom een kern. Oorspronkelijk (en dat gaat eeuwen terug, de Egyptenaren maakten al touw!) werd touw gemaakt van plantaardige materialen. Bijvoorbeeld in Nederland van hennep (ja, de hasjplant) of vlas. Dat zijn taaie plantensoorten die makkelijk groeien in Nederland. De touwslager maakte daarvan touw. Er is op de Botterwerf een touwslager aan het werk op het Havenfestival, dan kun je zien hoe dat gaat. En die touwslager maakte touwen in allerlei diktes, sterktes en lengtes. Het ouderwetse touw is nog steeds te koop en wordt ook op de Huizer botters gebruikt. Maar veel nieuw touw is van kunststof zoals nylon en polyester gemaakt, soms oer- en oersterk, van heel bijzondere polymeren. Nederland heeft op dat gebied een hele reputatie.
Knopen
Touw is leuk, maar om er wat zinnigs mee te doen zal je er meestal knopen in moeten leggen, dat doe je ook met je schoenveter, nietwaar? Er zijn heel veel verschillende zeemansknopen: om touwen aan elkaar te maken, om stevige lussen te maken of iets vast te maken. Ze hebben soms rare namen zoals dievenknoop, oudewijvenknoop en kikkersteek. Op Wikipedia zijn ze allemaal terug te vinden. Je kunt touw ook splitsen en terugvlechten, bijvoorbeeld om een mooi uiteinde te maken. Er staan een paar links op www.havenfestivalhuizen.nl. Kun je thuis ook gebruiken om je waslijn te verlengen of om leuke armbanden en sleutelhangers van allerlei kleuren touw te maken.
Hoe maak ik zelf een mooie sleutelhanger
Neem voor de sleutelhanger twee touwtjes van ieder 1 meter (of iets langer.) Bijvoorbeeld blauw en roze. Vouw ze dubbel zoals in het plaatje en speld ze vast met een veiligheidsspeld. Let op: het lusje boven de speld is de rode draad, dit is om de sleutelring in te doen.
Touw bestaat uit een aantal in elkaar gedraaide strengen
Start: maak twee kruisknopen en trek ze heel goed strak voor je de speld eruit neemt. Maak dan een diamantknoop. Knoop een volgende kruisknoop voor je de diamantknoop aantrekt. Ga verder met kruisknopen. Verander steeds van werkrichting. De eerste naar links en de tweede naar rechts. Je krijgt dan een vierkant uiterlijk.
Ga door met kruisknopen tot je 4 of 5 cm hebt, de precieze lengte is niet belangrijk.
Eindig de hanger met een sterknoop.
Zie www.havenfestivalhuizen.nl voor een uitgebreide beschrijving van de knopen en enkele links. Deze staan onder info bij leuk om te weten. Verder staat daar nog een andere leuke sleutelhanger op.
Het touw kun je kopen bij de bouwmarkt of in een winkel met zeilbenodigdheden. In Huizen bijvoorbeeld Karwei, Praxis of de winkel op de Marina. Je kunt ook scoubidoutouwtjes gebruiken. Tijdens het Havenfestival kun je tegen een kleine vergoeding op de botterwerf onder begeleiding een sleutelhanger maken.
