Schrik zit er goed in bij ondernemers
HUIZEN - Het zijn roerige tijden voor winkelcentrum Oostermeent. Terwijl de drukste tijd van het jaar voor de deur staat, verwerken ondernemers de gebeurtenissen van de afgelopen maanden: twee gewapende overvallen en een aangestoken brand. Inmiddels is bekend geworden dat het winkelcentrum er extra camerabewaking bij krijgt. Waar veel mensen al weer snel zijn overgegaan tot de waan van de dag, staan de incidenten voor de ondernemers nog vers in het geheugen. "Iedereen heeft het er dan over."
Binnen twee maanden twee gewapende overvallen en een aangestoken brand: een grote reeks incidenten voor een ogenschijnlijk rustig winkelcentrum. Het eerste incident vond plaats op 18 september toen een jonge man een gewapende overval pleegde op het Kruidvat aan de Oostermeent-Noord. De beelden die waren gemaakt van de overval werden gedeeld via social media en werden uiteindelijk zelfs getoond op 'Opsporing Verzocht' op nationale televisie.
Even leek het rustig, totdat op 15 november snackbar Willy's Snacks werd opgeschrikt door een gewapende overval. Het lukte de overvallers niet om iets buit te maken. Nog geen week later was het raak bij verswinkel Kapadokya. Daar werden bewoners die er boven woonden in de vroege morgen opgeschrikt door een grote brand, vermoedelijk aangestoken.
Gepraat
Van alle drie de incidenten zijn nog geen daders gevonden. Wel zit de schrik er goed in.
Nico Luiks is namens de winkeliersvereniging Oostermeent voorzitter van het Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO). Dit keurmerk is in het leven geroepen om de veiligheid in het winkelgebied te vergroten. Het winkelcentrum doet dit inmiddels alweer drie jaar.
Luiks vertelt dat er veel wordt gepraat tussen winkeliers over de gebeurtenissen. "Iedereen heeft het er dan over."
Bezorgd
Ook werken de incidenten door op het personeel. Luiks, zelf winkelmanager bij de Gall & Gall in de Oostermeent, kreeg bijvoorbeeld veel bezorgde berichten na de overval op de snackbar.
"Ik krijg whatsappjes van bezorgde werknemers. Ze vragen dingen als: zijn wij de volgende of wanneer zijn wij aan de beurt. Het komt dan wel heel dichtbij", vertelt Luiks.
Rust
Voor de winkelmanager de taak om de rust te bewaren, al blijkt dat wel lastig. "Wat kun je doen in zo'n geval. Je probeert vooral de mensen gerust te stellen en je probeert iedereen duidelijk te maken alles volgens de regels te doen."
Na de overval op de snackbar is Luiks zelf even langsgeweest om te peilen hoe het ging.
"Het ging naar omstandigheden redelijk, maar de schrik zat er nog wel in. De dame van de snackbar vertelde later dat ze zo in paniek raakte dat ze spontaan in het Chinees begon te praten."
Ondanks dat de gewapende overvallen op veel mensen grote indruk maakten, zijn er ook een aantal mensen die er snel de draak mee steken. Iets dat Luiks niet kan begrijpen.
Stomme pech
"Ik las ergens dat iemand zei: ze hebben een derde ster en weer een overval. Het is stomme pech dat het bij ons was. Je doet jaren je best met het KVO, maar kennelijk kun je niet iedereen tevreden maken." Wel hoopt Luiks dat mensen in de toekomst iets meer begrip tonen voor de situatie.
Onderschatten
Naast dat bezoekers soms scherp uit de hoek kunnen komen, merkt Luiks ook dat ondernemers zelf soms onderschatten wat de gevolgen zijn.
"Niet elke ondernemer voelt er bijvoorbeeld iets voor om mee te doen aan een cursus over dit thema. Tijdens zo'n avond wordt onder meer verteld over verschillende type overvallers en hoe te handelen." Iets wat Luiks samen met de winkeliersvereniging aan het organiseren is voor de Oostermeent. "Eigenlijk zou het verplicht gesteld moeten worden. Gewoon één keer per jaar een cursus doorlopen over hoe om te gaan met diefstal en overval."
Laksheid
Maarten van Weel onderstreept de mening van Luiks. Hij is als directeur van Adviesburo Alma Midden Nederland verantwoordelijk voor het Keurmerk Veilig Ondernemen en onderhoudt contact met Nico Luiks over de gang van zaken in de Oostermeent. "Laksheid leidt vaak tot criminaliteit."
Beseffen
Van Weel, oud-politieagent, doelt op ondernemers die niet goed beseffen waar laks gedrag toe kan leiden.
"Sommige ondernemers tellen elke dag, in het zicht van alle klanten, op dezelfde dag hun geld. Sommige ondernemers lopen, terwijl er klanten in de winkel zijn, naar buiten om een sigaartje te roken. Je moet het mensen niet te makkelijk maken."
Luiks is vooral voorstander voor cursussen omdat dit soort incidenten vaak een enorm trauma achterlaat. "Ik was onlangs bij zo'n zelfde training in het Oude Dorp over hoe om te gaan met overvallen. Daar waren ongeveer 50 mensen op afgekomen. Tijdens de avond werd een film getoond over mensen die overvallen waren. In de daaropvolgende discussie kon je merken dat mensen uit de groep die een overval hadden meegemaakt toch ook emotioneler werden", vertelt Luiks.
Camera
Inmiddels is bekendgemaakt dat er een extra camera komt in het winkelcentrum. De burgemeester is na overleg met de politie tot het besluit gekomen een camera te plaatsen in winkelcentrum Oostermeent in plaats van op Plein 2000.
Drempel
Met de komst van een mogelijke domecamera - een camera die 360 graden draaibaar is - hoopt de winkeliersvereniging vooral een extra drempel op te werpen voor mogelijke overvallers of dieven.
Trauma
"Het is voornamelijk preventief bedoeld. Als je wat wilt uithalen, word je toch wel geregistreerd." Luiks hoopt echter vooral dat mensen gaan beseffen wat de gevolgen voor de ondernemer zijn. "Wat doe je een ander aan! Het heeft heel veel impact. Soms hebben mensen na 30 jaar nog een trauma. Tijdens die informatiemiddag merkte je dat ook heel erg."
Attenderen
De winkeliersvereniging dringt al enige tijd aan op meer camerabewaking.
"We lopen al ongeveer drie jaar met de vraag of er een camera zou kunnen komen. Ik denk dat de gebeurtenissen van de afgelopen maand toch wel meer duidelijkheid geven. Ook in het kader van het veilig ondernemen willen wij deze stap nemen. Het geeft toch weer een stukje veiligheid."
Derde ster
Vorig jaar ontving het winkelcentrum de derde ster van het Keurmerk Veilig Ondernemen. Toen vertelde voorzitter van de winkeliersvereniging Winkelcentrum Oostermeent Anita Koning dat het keurmerk effect heeft voor het winkelcentrum. Onder meer de kortere lijntjes tussen verschillende partijen zijn een gevolg hiervan.
Verbeteringen
Ook Nico Luiks, voorzitter van het KVO voor de Oostermeent, ziet de verbeteringen. "De lijntjes met de middelbare school Huizermaat zijn bijvoorbeeld veel beter geworden. Tegenwoordig hebben wij met de school bijna nooit meer last. Twee weken terug zag ik naast mijn winkel weer wat troep liggen die door leerlingen was neergegooid. Ik heb toen één belletje gepleegd en het was weer opgelost."
Ook na incidenten weet Luiks meteen bij welke partij hij moet zijn. "Vroeger werd je altijd van het kastje naar de muur gestuurd, omdat je niet wist bij wie je terecht moest. Tegenwoordig weet je precies de juiste persoon te vinden. Daar leg je iets bij neer en dan komt het op de goede afdeling."
Met de komst van de camera hebben de winkeliers er weer een middel bij om het winkelcentrum voor bezoekers en ondernemers veiliger te maken.
Of dit ook betekent dat er een einde komt aan de overvallen, zal de toekomst moeten uitwijzen. Luiks hoopt met de komst van de camera in ieder geval een signaal af te geven aan overvallers.