'Mensen moeten openstaan voor hulp en zelf in actie komen'
HUIZEN - Laagdrempelig en minder 'eng' dan een bewindvoerder of een officiële instantie: dat verklaart grotendeels het succes van de SchuldHulpMaatjes. De vrijwilligers hiervan komen in actie wanneer iemand op financieel vlak door de bomen het bos niet meer ziet. Ze bieden hulp en kunnen goed luisteren. De echte oplossing moet uiteindelijk uit de mensen zelf komen.
door Yvette de Vries
"Mensen moeten zelf weer in beweging en in hun eigen kracht komen. Die stapel met ongeopende facturen en brieven, daar moeten ze echt zelf mee aan de slag. Komen ze na een tijdje toch niet zelf in actie of staan ze niet echt open voor hulp, dan kan een SchuldhulpMaatje weinig doen. Ook al is het niet altijd makkelijk om dan te zeggen: ik stop, want de betrokkenheid van de vrijwilligers is groot. Maar de valkuil ook", legt Ali van Leeuwen uit. Zij is een van de twee coördinatoren van SchuldHulpMaatjes Huizen. "Ik druk vrijwilligers ook altijd op het hart niet in de verleiding te komen geld te geven of de puinhoop die ze soms aantreffen zelf op te ruimen."
Drie jaar geleden werden in Huizen 23 vrijwilligers opgeleid, waarvan er nog 15 over zijn. Het is pittig werk, soms teleurstellend en voordat je resultaat ziet, gaat er wel wat tijd overheen. Toch is het dankbaar werk, laat Van Leeuwen weten. "Als je dan toch vooruitgang ziet en mensen vanuit een apathische houding weer in actie ziet komen, dan geeft dat veel voldoening. In het begin was het voor de vrijwilligers nog een beetje zoeken naar hun rol en ook werd er soms te makkelijk hulp aangeboden. Ook in situaties die uiteindelijk om meer specialistische en professionele begeleiding vroegen. Dan waren het niet alleen financiële problemen, maar speelden ook psychische problemen of verslaving mee. Duidelijk geen taak voor een SchuldHulpMaatje", laat Van Leeuwen weten.
Pittig
Dat neemt niet weg dat de vrijwilligers soms te maken krijgen met hele heftige verhalen en situaties. "Mensen begeleiden bij het aanvragen van een schuldsanering is een pittig traject, zowel voor de vrijwilliger als de mensen zelf. Het is niet niks als je het vooruitzicht hebt dat je drie jaar lang op een houtje moet bijten", legt Van Leeuwen uit. "Mensen zijn vaak voor hun leven getekend en hebben vaak twijfel of ze het wel kunnen. Niet voor niets blijft een Maatje ook wat langer betrokken bij zo iemand." Van Leeuwen plaatst daarbij wel een kanttekening. "Je moet wel goed blijven opletten of het op deze manier werkt en of iemand niet toch meer geholpen is met een bewindvoerder." Als het traject geen perspectief meer biedt, is de coördinator genoodzaakt in te grijpen.
Preventie
"Op tijd aan de bel trekken dus. En dat geldt eigenlijk ook voor de mensen die in de financiële problemen zitten. Preventie is het toverwoord. Maar het is moeilijk om daar grip op te krijgen. De groep is lastig te identificeren en vaak schamen mensen zich ook." Van Leeuwen ziet ook steeds meer jongeren in de financiële problemen komen. "Het probleem met die groep is dat ze snel onder de radar verdwijnen." Ze pleit dan ook voor voorlichting op middelbare scholen, een project waar de gemeente een paar jaar geleden wel aandacht aan heeft gegeven.
Een inloopspreekuur zou in het kader van preventie ook uitkomst kunnen bieden. Daarover is SchuldHulpMaatjes met de gemeente al in gesprek. "Lastig punt blijft het bereiken van de doelgroep en het feit dat mensen zich schamen voor hun financiële problemen."