De singels zijn in het najaar een slagveld, volgens Jurrien Uiterwijk.
De singels zijn in het najaar een slagveld, volgens Jurrien Uiterwijk. Foto: Bob Awick

Karpers, snoeken en zeelt: slachtoffers maaien singels

door Yvette de Vries

HUIZEN - Er drijven jaarlijks tientallen en misschien wel honderden dode vissen in de singels van Huizen. Hengelsportvereniging Naarden Bussum, die de viswateren in Huizen beheert, liet vorig jaar een noodkreet uitgaan naar de gemeente hierover. Verkeerd maaibeleid ten aanzien van de waterplanten in de singels is volgens hen de grote boosdoener. Ze hebben een alternatief voorgesteld, maar tot op heden is er door de gemeente nog niet op gereageerd.

Jurrien Uiterwijk van Hengelsportvereniging Naarden Bussum noemt het maaibeleid werkelijk dramatisch. Hij spreekt uit ervaring, maar heeft zich ook in de materie verdiept. Zo'n dertig jaar gooit hij al zijn hengel uit in de wateren van Huizen en hij is lid van de visstand beheercommissie binnen de vereniging. De commissie houdt zich bezig met de visstand, het waterbeheer en alles wat daarmee te maken heeft. Omdat de singels en andere waterpartijen in Huizen vallen onder de vereniging dragen zij ook deels verantwoordelijkheid voor een goede visstand en de daarmee samenhangende flora en fauna. Maar het is dweilen met de kraan open. Terwijl de vereniging de visstand op peil probeert te houden en voor een natuurlijk evenwicht zorgt door een zorgvuldig visuitzettingenbeleid, wordt dat volgens Jurrien binnen enkele dagen teniet gedaan door het verkeerde maaibeleid in de singels, uitgevoerd door Waternet in opdracht van de gemeente.

"Vooral de grote en kleine vissen zijn de dupe", vertelt hij. "Snoek, karpers, zeelt: ze gaan allemaal dood. De grote vissen worden geraakt door de maaipennen van de maaiboot. De kleine vissen kunnen daar doorheen zwemmen, maar hen wacht een ander lot. Diezelfde maaipennen woelen de grond om, er komt veel slib vrij en de kleine vissen sterven door zuurstofgebrek." Het gaat hem duidelijk aan het hart. Ontdaan vertelt hij dat van de visuitzetting in het vierde kwadrant in 2014 slechts 40% de slachting heeft overleefd. Hij vertelt hoe het maaien in zijn werk gaat. "Er wordt vanuit een breed deel naar een smal deel toe gemaaid. De vissen worden opgejaagd en hebben geen ontsnappingsroute. Er zijn wel pijpen aangelegd die de singels met elkaar verbinden en waardoor de vissen weg zouden kunnen zwemmen, maar daar ligt vaak zo veel rommel voor dat ze dichtslibben." Beelden van schapen die in een hok gedreven worden doemen op. Dat is leuk om te zien. Maar van deze opdrijving wil je geen getuige zijn. De foto's die hij laat zien van beschadigde dode vissen of mismaakte vissen met geheelde wonden spreken boekdelen. Eén oplossing die de vissen de kans op ontsnapping biedt is andersom maaien. Van smal naar breed. En jaarlijks de delen afwisselen waar gemaaid wordt, zodat de vissen een deel hebben waar ze veilig zijn.

Eigenlijk pleit de vereniging voor een meer natuurlijke oplossing: de graskarper. Met behulp van de graskarper zouden maaiboten niet nodig zijn. Deze vis heeft namelijk zachte waterplanten - de planten die gemaaid worden - op het hoofdmenu staan. En dat is geen 'uit-de-hoge-hoed'-oplossing. "Want deze herbivoor wordt in Nederland al veelvuldig uitgezet op plekken waar beplanting in en langs het water problemen geeft", betoogt Jurrien. Niet dat het dan meteen gefikst is. "Het duurt een aantal jaar voordat de graskarpers groot zijn, maar als dat eenmaal zover is dan doen ze het goed", vervolgt de betrokken hengelaar.

Een prettige bijkomstigheid is dat graskarpers lelies en harde waterplanten links laten liggen, wat een mooi plaatje oplevert vanaf de waterkant.

Randmeren
Ook op de Randmeren groeien de zachte waterplanten welig. En die zorgen voor veel overlast voor zwemmers, watersporters en hengelaars. Dat de planten daar zo lekker hun gang kunnen gaan, komt volgens Jurrien doordat deze wateren bijna leeggevist zijn. En ook het heldere water doet nog een duit in het zakje. "Doordat het water helder is kan er meer zonlicht bij de bodem komen en gaan de planten harder groeien." Wat ook niet helpt is dat er gemaaid wordt in het groeiseizoen. De knoppen worden kapot gemaaid en de zaadjes vinden weer makkelijk een voedingsbodem. Het werkt dus ook nog eens averechts. "Een bak ellende", noemt Jurrien het.

Zorgvuldig uitzetbeleid wordt binnen enkele dagen teniet gedaan
De vissen vallen ten prooi aan de maaipennen.