Bij Frouke van Zomeren komen lappen stof in ultieme vorm tot leven
Het begon ooit als hobby, maar inmiddels is het werk, zegt Frouke van Zomeren. Toch is de liefde voor poppenkastspelen bij de Huizense nog net zo als toen.
HUIZEN Haar woning oogt als een prettige chaos, precies zoals je vooraf van een poppenspeelster verwacht. Met veel kunst, boeken, muziekinstrumenten en natuurlijk poppen oogt de woning warm en spontaan. Precies zoals de 63-jarige Frouke van Zomeren zelf is.
De Huizense heeft deze morgen - als het interview begint - zojuist een voorstelling gegeven in de bibliotheek van Huizen. Aanleiding was de zogenaamde Week van de Opvoeding. Veertig peuters en vijftig ouders waren daarbij. Ook zij zagen dat het poppenkastspelen echt een vak is. "Samen beleven en bewust worden is mijn doel van de voorstelling", zegt Van Zomeren. "En mensen moeten anders naar huis gaan dan dat ze hier zijn gekomen."
Het verhaal van Frouke de poppenkastspeelster begon al toen ze 6 jaar werd. Op haar eigen feestje gaf ze zelf een voorstelling en de jaren erop vroeg ze poppen voor haar verjaardag. "Als je speelt, ga je er helemaal in mee", zegt de Huizense. "Het valt samen met wat je creëert. Je kunt je emoties erin uiten. Dat is zo geweldig. En al die stemmen doen. Mijn moeder zei toen al: 'Wat doe je dat prachtig'."
Jaren later - toen ze 20 jaar was - kreeg ze van haar huidige man Paul van Zomeren een zelfgemaakte poppenkast cadeau. Inmiddels stond ze als juf voor de klas. Maar toen ze haar eerste van uiteindelijk vijf kinderen kreeg, koos ze voor de kinderen en stopte ze met lesgeven. Wel ging ze op amateurniveau verder met het geven van voorstellingen. "Ik werd daar zo gelukkig van. Het is zo mooi om die kinderen voor die kast te zien zitten. Eerst zijn ze stil. Dan gaan die gordijntjes open en hoor je de wow-reacties over bijvoorbeeld het decor. Je creëert dan samen iets met je publiek. En kinderen kunnen hun emoties en fantasie erin kwijt."
Op professioneel niveau begon Van Zomeren precies dertig jaar terug. Tussendoor volgde zij allerlei cursussen over onder meer de dramatische lijn in een verhaal, de verlichting en het verschil tussen de poppen (handpoppen of marionet). "Dan merk je echt dat het een vak is", zegt ze. "Je leert dus ook hoe je een pop moet maken. Dat wanneer deze in je voorstelling geslagen wordt, je hem zo sterk maakt dat zijn neus niet afbreekt. Ook ging ik naarmate ik ouder werd regie vragen. Tips dus. Dat durfde ik eerst niet omdat ik dacht dat mensen het niet goed genoeg vonden."
Daarmee geeft Van Zomeren aan hoe onzeker ze kon zijn en soms nog steeds is. Dan is een poppenkast een prima middel om je achter te verstoppen. Toch staat ze de laatste jaren ook regelmatig 'voor de kast'. Buitengewoon bedreven, zegt ze zelf, is ze inmiddels met het communiceren met het publiek. Een kwestie van ervaring.
Haar echte doorbraak kwam eigenlijk in 1997 toen ze een amateurfestival won. Van Zomeren speelde toen de voorstelling 'Pesten, over en uit' in een periode dat een van haar kinderen werd gepest. Omdat deze perfect aansloot bij een landelijke actie tegen pesten mocht ze overal in het land deze voorstelling geven.
Ook stond ze de afgelopen zes jaar twee zondagen in de maand - van mei tot en met september - op de Dam in Amsterdam. "Soms stond ik voor niemand, dan weer voor een groep Japanners, dan weer voor kinderen of een dronkenlap. Dan leer je wel het vak. Dat is echt improviseren. Je moet doorgaan, ongeacht wat er op zo'n moment gebeurt."
Zondag gaf ze in Amsterdam haar laatste voorstelling. Het werk als mantelzorger neemt te veel tijd in beslag. Toch denkt de Huizense nog lang niet aan stoppen, al wil ze zich meer gaan toeleggen op het opleiden van jong talent. Tevens is zij voorzitter van het Provinciaal Overleg Poppenspelers Utrecht (POPU) waar vijftig poppenspelers bij zijn aangesloten. "Dan wisselen we informatie uit. 'Samen spelen, samen delen' is de gedachte. Daarom wil ik ook les gaan geven en het vak verbeteren. Met de gedachte dat het alleen iets voor kinderen is, doe je het tekort. Ook voor volwassenen is het fantastisch. Het is ook zo raar dat je met een paar lappen stof de essentie van leven toont. Iedereen weet dat die poppen dood zijn en toch komen ze in ultieme vorm tot leven."
