Burgemeester Fons Hartog bekijkt het portret dat Cynthia Halewijn van hem maakte ter gelegenheid van zijn pensionering.
Burgemeester Fons Hartog bekijkt het portret dat Cynthia Halewijn van hem maakte ter gelegenheid van zijn pensionering. Foto: Bob Awick

Burgemeester werkt na zijn pensionering
gewoon door

Met ingang van 1 november heeft burgemeester Fons Hertog eervol ontslag gekregen, omdat hij 13 oktober 70 jaar is geworden en de gemeentewet dat voorschrijft. Hij zou kunnen gaan genieten van zijn pensioen. Omdat Huizen echter in een zogenaamde herindelingsprocedure zit en wellicht moet fuseren, komt er nog geen nieuwe burgemeester. Hertog is gevraagd om als waarnemend burgemeester aan te blijven en dat doet hij met plezier.

HUIZEN "Toen het moment zich voordeed om door te gaan, heb ik geen moment getwijfeld", zegt burgemeester Fons Hertog. Hij is per 1 november waarnemend burgemeester van Huizen en daar staat geen maximale leeftijd voor. Hij had ervoor kunnen kiezen om van zijn pensioen te genieten, maar hij is er nog niet aan toe om thuis achter de rododendrons te gaan zitten.

"Ik voel me fit, fysiek en geestelijk", gaat hij verder. "Steeds meer mensen werken door na hun pensioen." Hij geeft aan dat hij daar wel een tweedeling in ziet. "Als je al jong begonnen bent met een fysiek zwaar beroep, dan kan ik me voorstellen dat je uitkijkt naar je pensioen. Maar met mijn beroep hoeft dat niet."
Hertog vergelijkt zichzelf vervolgens met een artiest als Mick Jagger. "Die is toch al in de zeventig en treedt nog steeds op. Niet omdat hij dat hoeft, maar omdat hij dat leuk vindt. Ik ben zelf musicus en speel regelmatig met mijn combo. Ik ga graag naar oudere artiesten die optreden in de Ziggo Dome. Zij hebben vaak nog een geweldige uitstraling. We kunnen het nog en willen het nog: bezig zijn met dingen die we leuk vinden en goed kunnen."

Rododendrons

Voordat hij besloot om als waarnemend burgemeester aan te blijven, besprak hij het idee wel met zijn vrouw. Die vond het prima. Ook met zijn kinderen, zijn zoon van 42 jaar en dochter van 39 jaar, sprak hij. "Mijn dochter belde op een gegeven moment dat ze met haar broer had gepraat en dat ze het een goed idee vonden. Dat is goed voor jullie beiden, zei ze. Daar heeft ze gelijk in. Ik zou nooit thuis achter de rododendrons zijn gaan zitten. Ik had vast andere dingen gaan doen. Bestuursfuncties vervullen of meer bezig zijn met piano spelen. Ze hebben me weleens gevraagd om in een big band te komen spelen, maar dan moet je wekelijks oefenen. Of ik zou gaan studeren. Ik heb altijd een liefde voor moderne geschiedenis gehad. De Amerikaanse geschiedenis spreekt me wel aan."
Voorlopig zit dat er allemaal nog niet in, want Hertog blijft nog even in Huizen aan het werk. Hij begon 10 januari 2010, maar had toen al 15 jaar burgemeesterschap in andere gemeenten achter de rug. In die periode heeft hij een moment gekend waarop hij heel erg twijfelde of hij nog wel burgemeester wilde zijn.

Emotioneel mens

"Dat was na de Schipholbrand. Ik was burgemeester van Haarlemmermeer toen in het cellencomplex op Schiphol-Oost een brand uitbrak en elf mensen overleden. Er is toen veel media-aandacht aan besteed. Ik heb er een behoorlijke opdonder van gehad. Ik voelde me verantwoordelijk. Nadat er uitgebreid onderzoek was gedaan ben ik uit vrije wil afgetreden. Ook de betrokken ministers Donner en Dekker traden af. Een jaar lang duurde het bij elkaar en voor mijn gevoel bungelde mijn leven aan een zijden draad. Ik had er geen controle over. Ik ben een emotioneel mens en heb geprobeerd de emoties buiten de deur te houden, maar dat lukte niet."
Na zijn aftreden laste hij een denkpauze in en vroeg zich af of hij nog wel burgemeester wilde blijven. "Tijdens dat denkproces belde de toenmalige commissaris van de Koningin van Noord-Holland mij op of ik waarnemer wilde worden in Bergen. Het was voor een korte periode, in een gemeente die kleiner was dan ik tot nu toe gewend was. Ik kreeg 24 uur om erover na te denken. Ik heb het gedaan en dat was een stap in de goede richting. Dit is het vak dat ik beheers, het geeft me uitdagingen. Dat is ook de reden waarom ik nog niet wil stoppen."

Hertog vergelijkt zich met Mick Jagger: 'Die is toch al in de zeventig en treedt nog steeds op'

Ook in Huizen maakte hij emotionele momenten mee. "Eigenlijk dagelijks wel. Bijvoorbeeld toen die twee meisjes overleden door koolmonoxidevergiftiging. Dan heb je contact met de familie en dan trek ik het me wel aan. Ook was er een jonge buitenlandse vrouw hier die getrouwd was met een Nederlander van buitenlandse afkomst. Ze hadden twee jonge kinderen. Zij dienden een naturalisatieverzoek in, maar dat werd niet gehonoreerd. Ze zou uitgezet worden. Daar ben ik samen met de mensen van Burgerzaken flink mee bezig geweest. We hebben de staatssecretaris zelfs een brief geschreven. Twee weken geleden kregen we te horen dat ze mag blijven. Toen heb ik ze gebeld om bij ze langs te komen om samen die emotie met ze te delen. Dan sluit je het met elkaar af. Op dat moment heb ik het gevoel dat ik echt iets goed heb gedaan. Er is een uitspraak uit de Talmoed waar ik dan aan moet denken: 'Wie een mens redt, redt de wereld'."

Hij bekent dat hij eigenlijk wel moeite heeft met regels. "En dan bedoel ik de regels die er alleen zijn omdat er regels moeten zijn. Ze moeten wel ergens voor dienen en je moet ze kunnen uitleggen." Hij heeft, zoals hij het zelf zegt, een liberaal hart. "Maar als burgemeester sta ik boven de partijen en ben ik van geen enkele partij", zegt Hertog met klem. "Ik geloof in individuele vrijheid, de kans om jezelf te kunnen ontplooien. En, ik weet dat het gek klinkt uit de mond van een burgemeester, ik geloof in een overheid die niet alles voorschrijft en zo veel mogelijk buiten de deur wordt gehouden. Daarbij kijk ik wel naar de samenleving en heb oog voor de omgeving. Wat ik kan, kan een ander wellicht niet. Ik heb een goed inkomen en anderen misschien niet. Daar heb ik begrip voor. We noemen dat 'vrijheid in gebondenheid'."

Sinterklaas

Naast de zware dingen in zijn burgemeestersloopbaan zijn er ook de wat luchtiger zaken. Zo staat hij straks weer op de kade in het Nautisch Kwartier om Sinterklaas te ontvangen. "Ik vind dat zo leuk. Het is een combi van factoren. Zo gaan mijn kleinkinderen al vanaf jongs af aan mee. Er staan altijd duizenden kinderen te wachten met hun ouders. Ik heb het in vijf gemeenten mogen meemaken en vind het echt een feest en dat moet je er ook van maken. Ook de bezoeken aan de echtparen die 60 jaar zijn getrouwd vind ik erg leuk."

Zijn drukke baan had ook gevolgen voor zijn kinderen. Leuke en minder leuke. "Ik was al vanaf mijn 25e actief als raadslid, dus ze weten niet beter. Mijn dochter was bijvoorbeeld gek van voetballen en toen ik een zogeheten voetbalburgemeester was in een gemeente waar gevoetbald werd, had ik veel contact met de KNVB en nam ik haar altijd mee. Maar toen ik haar aan de telefoon hoorde zeggen dat ik in het buitenland was terwijl ik gewoon thuis was, zette dat me aan het denken. Zagen ze me wel genoeg? Om mijn afwezigheid te compenseren werd ik bijvoorbeeld coach bij het hockeyteam van mijn zoon."

Op de vraag wat nu het allerleukste is aan zijn baan als burgemeester kan hij niet één ding noemen. "Het is de combinatie. De variëteit in het werk, geen dag is hetzelfde. Ook mijn coördinerende rol als voorzitter van het college vind ik leuk. Ik kijk dan veel, observeer, en denk mee hoe een besluit ongeschonden de eindstreep kan halen en er door de gemeenteraad mee ingestemd kan worden. Ik spar ook veel met de wethouders. Die rol vind ik ook heel boeiend en uitdagend. Ik heb heel wat wethouders meegemaakt in al die jaren. Ook de regionale kant vind ik leuk. Ik ben regionaal portefeuillehouder van de brandweer. En op het gebied van radicalisering ben ik voor heel Midden-Nederland de vertegenwoordiger. Bezig blijven met mijn vak houdt mij ook jong en scherp. Ook dankzij de jonge mensen waar ik mee werk, die mij inspireren en die ik wil inspireren. Ik wil niet die 'opa' zijn die van vroeger vertelt. Daar heb ik een hekel aan."

Hoe lang hij het nog blijft doen, is niet zeker. "Ik heb wel de blik naar voren gericht. Ik heb altijd gekeken naar hoe ik er tien jaar geleden voorstond. Toen ik 60 was, dacht niemand aan stoppen. Ik voel me nog hetzelfde als toen ik 60 was. Een waarnemend burgemeester van 80 hebben we nog niet meegemaakt en ik denk ook niet dat ik het nog decennialang vol ga houden. Het hangt ook af van de beslissing van de provincie. Gaan we fuseren of niet en als we gaan fuseren, per wanneer? En natuurlijk van mijn eigen gezondheid. Zolang ik het nog kan, mag en leuk vind, blijf ik het in ieder geval nog doen."