Rechtswinkel nog steeds niet bij iedereen bekend
Rechtswinkel Huizen bestaat al meer dan 40 jaar. Op dit moment houdt de rechtswinkel elke maandag van 19.30 tot 20.30 uur en woensdag van 9.30 tot 10.30 uur een inloopspreekuur op de verdieping van het Huis van de Buurt aan de Draaikom 2, een locatie die niet altijd even makkelijk te vinden is. Daarnaast is nog steeds niet iedereen bekend met het bestaan van de rechtswinkel, waar iedereen voor 4 euro terechtkan voor een vraag op juridisch gebied.
HUIZEN Rechtswinkel Huizen en Omgeving, zoals het officieel heet, bestaat al meer dan 40 jaar. "In een ideale wereld zouden we niet moeten bestaan, maar we merken nog steeds dat er veel behoefte aan is en dat we nog niet bij iedereen bekend zijn," zegt voorzitter Ton van den Hout van het bestuur van de rechtswinkel. Hij is zelf al meer dan 30 jaar betrokken bij Rechtswinkel Huizen. Penningmeester Lotte Schwalb is ruim een jaar vrijwilliger en inmiddels ook lid van het bestuur: "Het blijkt wel dat als mensen ons weten te vinden ze makkelijker een tweede keer komen."
"De rechtswinkel is een laagdrempelige mogelijkheid om juridisch advies te krijgen. Het maakt niet uit wat je verdient. Iedereen betaalt een eigen bijdrage van 4 euro. Je hoeft ook geen afspraak te maken, je kunt gewoon binnenlopen", legt Ton uit. Dit wordt mogelijk gemaakt door de inzet van een groep van 28 vrijwilligers. Ton: "De adviseurs hebben allemaal een juridische achtergrond. Het kunnen mensen zijn met veel ervaring of die net of bijna afgestudeerd zijn. Het is een mix van mensen en we zitten altijd met twee personen klaar om advies te geven. De een kan dan het gesprek voeren, terwijl de ander het betreffende wetboek uit de bibliotheek haalt en de artikelen opzoekt die er betrekking op hebben."
Eerste hulp-juristen
In 2017 kreeg Rechstwinkel Huizen 247 rechtsvragen. "Deze waren voornamelijk op het gebied van arbeidsrecht, personen- & familierecht, huurrecht en overig civiel recht", licht hij het aantal toe. "Van dit aantal hebben we er 116 direct zelf kunnen oplossen zonder verzoek om terug te komen met de juiste documenten of bij nieuwe ontwikkelingen, en ook zonder doorverwijzing." Lotte vult dit aan: "Soms geven we het advies even af te wachten en lost het probleem zichzelf op of adviseren we mensen om eerst in gesprek te gaan." Ook geeft de rechtswinkel vaak advies over een brief die de vrager kan schrijven waardoor het probleem wordt opgelost. Lotte: "Maar we vertegenwoordigen niemand in een rechtszaak of in andere gevallen. Daar zijn we niet voor. Dan wijzen we mensen door naar een advocaat of andere instantie die ze kan helpen. We zijn een soort eerstehulpjuristen." Ton: "We horen het verhaal aan van de bezoeker en schatten in wat de beste weg is om dat probleem op te lossen."
Advocaat
Bij de rechtswinkel kloppen vooral mensen aan die geen rechtsbijstandverzekering hebben en ook niet lid zijn van een vakbond. Ton: "Daar vragen we wel meteen naar, want dan kunnen ze daar terecht." De vrijwilligers tekenen allemaal een verklaring om de privacy van bezoekers te waarborgen. Ton: "Daar zijn we heel strikt in." Bezoekers komen met allerlei vragen langs. Ton: "Dat kan een ontslagbrief zijn of een contract dat ze willen laten beoordelen, zaken rondom een echtscheiding of iets anders." Lotte: "We proberen deze mensen zo goed mogelijk te helpen. Tijdens alle spreekuren staat er ook een advocaat voor ons klaar. Die kan langskomen als het nodig is of we bellen met elkaar." Ton: "Die groep advocaten zet zich ook vrijwillig in voor de rechtswinkel en bewaakt onze kwaliteit. Zij scholen ons bij door het geven van interactieve lezingen en houden ons op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van de rechtspraak. Advocaten hebben zelf een nascholingsplicht en daarnaast veel ervaring. Die kennis delen zij met ons." Lotte: "Zij helpen ons vaak met het inschatten van de risico's. Die kunnen wij dan weer bespreken met de bezoeker."
Met de komst van internet kan iedereen zelf ook op zoek gaan naar informatie die kan helpen bij een juridisch probleem. Ton: "Wij analyseren het probleem samen met de bezoeker, plaatsen het in de context van de wet- en regelgeving en kunnen ze dan vertellen of ze ergens wel of niet bang voor moeten zijn. Ook kunnen wij ze adviseren over hoe ze zo goedkoop mogelijk een oplossing kunnen vinden of vertellen dat ze verplicht zijn om bijvoorbeeld een advocaat in te schakelen. Ook maken wij samen met hen de afweging of ze ook willen halen waar ze recht op hebben. Bijvoorbeeld bij een scheiding. Je kunt wel door blijven strijden voor bijvoorbeeld een bezoekregeling voor je kinderen, maar je wilt ook een goede verstandhouding met je kinderen en je ex." Lotte: "Onze meerwaarde is dat wij een stukje maatwerk kunnen bieden. Dat kun je niet krijgen als je via internet op zoek gaat naar informatie."
Ton legt uit dat mensen die bij de rechtswinkel langskomen vaak al alle papieren bij zich hebben die van belang zijn. "Mocht dat niet zo zijn, dan proberen we zo veel mogelijk op basis van de mondelinge informatie een advies te geven. We tekenen dit wel aan op het kaartje dat we bijhouden. Eventueel vragen we mensen de volgende week terug te komen met alle stukken. Een andere zin in een brief kan namelijk een totaal ander advies opleveren. We willen zorgvuldig te werk gaan."
Zowel Ton als Lotte geeft aan het vrijwilligerswerk leuk te vinden. Lotte: "Ik werk zelf parttime en wilde dit ernaast doen. Het is fijn om mijn kennis op deze manier te gebruiken en goed op peil te houden." Ton: "Het contact met de anderen vind ik ook erg leuk. Na afloop spreken we met elkaar de zaken door, zonder dat deze zijn gekoppeld aan een bepaalde persoon." Hij roept mensen op die een juridische opleiding hebben gehad om ook vrijwilliger te worden. "Ook als je zelf niet meer in het vak zit. We hebben een ruime inwerkperiode en je zit altijd met een senior." Lotte: "Je merkt ook dat je kennis weer naar boven komt drijven als je er weer mee bezig bent."
'De rechtswinkel is een laagdrempelige mogelijkheid om juridisch advies te krijgen'
Meer informatie is te vinden op rechtswinkelhuizen.nl.