Den Vaderlandt ghetrouwe
Op 9 april 1945, vandaag 75 jaar geleden, verslaat de verzetskrant Vrij Nederland Bulletin de hevige strijd in Nederland. De krant kopt in kapitaal:
“ZUTPHEN NAAR VERWOEDE STRIJD GEZUIVERD – LUCHTLANDINGEN TEN ZUIDEN VAN GRONINGEN – GEALLIEERDEN NADEREN ZWOLLE EN MEPPEL – STERKE DUITSE TEGENSTANDEN IN HET VOORTERREIN VAN DE IJSSELLINIE”
De verzetskrant oogt na zoveel jaren verfomfaaid; het papier is van slechte kwaliteit, er zitten scheuren en vlekken in en het voelt broos en korrelig aan. Dat ligt niet alleen aan het feit dat de krant 75 jaar oud is en aan de mindere kwaliteit van het papier, maar ook aan de in oorlogstijd heimelijke manier van verspreiden, verstopt tussen behangrollen en onder de aardappels. In Huizen drukte Cees Visser voor Vrij Nederland. In De Ratel van februari 2020 staat een interview met hem. In het mei-nummer van De Ratel het vervolg, verteld door zijn zoon Gerrit Visser.
De Duitse bezetter had de vrije pers verboden, er mocht alleen Duitse propaganda worden verspreid. Frans Hofker startte met nog zes oud-klasgenoten Vrij Nederland. Deze protestantse jongeren spaarden ƒ 10,- bij elkaar om er de eerste 130 exemplaren van te stencilen. De eerste uitgave verscheen op 31 augustus 1940, de verjaardag van koningin Wilhelmina. In de maanden voor de bevrijding was de oplage opgelopen tot 15.000. De Duitsers zaten ze op de hielen; ze pakten 151 medewerkers op, waarvan 86 de dood vonden.
Jan Bout, drukker en uitgever van de Huizer Courant, weigerde voor de Duitsers te drukken en zijn werk lag grotendeels stil. In de eerste uitgave op Bevrijdingsdag, de Bevrijdingskrant van 5 mei 1945, staat dat hij “den Vaderlandt ghetrouwe en van vreemde smetten vrij” wilde blijven.
Lid worden van de HKH met abonnement op De Ratel, gratis bijwonen van lezingen en rondleidingen kan al voor slechts € 15,- per jaar.