'Als je een zeilboot kunt varen, kun je dat nog niet met botter'
HUIZEN - "Het zit bij onze familie in de genen", vertelt Gert Jan Schaap, secretaris van de Stichting Huizer Botters. Sinds kort is hij ook bestuurslid van de nieuwe Vereniging 'Zuiderzee Span'.
door Geja Lahpor
"Mijn overgrootvader was er al bij betrokken en mijn grootvader was een van de Gebroeders Schaap die een botterwerf exploiteerde en een rokerij en een rederij had. Later heeft mijn vader het omgebouwd tot een visconservenfabriek. Ik voel me daarom betrokken bij de geschiedenis en het bottervaren heeft mijn passie. Het is heerlijk en ontspannen; daar Geniet ik van met een hoofdletter."
Bosschuit
Huizen was van oorsprong een vissersplaats. Die connectie is altijd gebleven, zij het dan in de vorm van weemoed en nostalgie. Een eeuw geleden was de bosschuit, Huizer dialect voor botter, hét vissersschip op de Zuiderzee. Ook Elburg, Bunschoten en Harderwijk waren vissersplaatsen. Inmiddels is deze botter cultuurhistorisch erfgoed geworden. Er zijn nog 69 botters in Nederland, waaronder vier in Huizen.
Training
Om met een botter te kunnen varen is een training nodig, afhankelijk van kennis en ervaring. "Wij hebben een trainingsprogramma voor aspirant-schippers, maten en experts. Schippers hebben een vaarbewijs nodig, maar maten niet. Als je met een zeilboot kunt varen, kun je dat nog niet met een botter." Per jaar varen de vier botters maar liefst 500 keer uit, inclusief wedstrijden en trainingen.
"De honderd vrijwilligers die de stichting heeft, verzorgen behalve trainingsprogramma's ook het onderhoud en restauratie van de botters, de promotie en de voorlichting door middel van lezingen. Bovendien organiseren wij met de stichting evenementen zoals zeilwedstrijden, botterdagen en bottertrips en houden we de administratie bij.
Onderhoud
Schaap: "Het onderhoud van de vier botters kost per jaar 60.000 euro. Sponsors, donateurs, bedrijfsvrienden en giften houden ons in de vaart. Daarnaast kun je voor een feestje of een familiedag een botter huren. Dat kan per uur of per dag. In een dag kun je bijvoorbeeld naar Volendam varen."
'Als je met een zeilboot kunt varen, kun je dat nog niet met een botter'
Behoud
Op 5 november hebben de vier oorspronkelijke vissersplaatsen een intentieverklaring getekend voor een gezamenlijke aanpak van het behoud van de botters en voor het ontwikkelen van een leerprogramma voor jongeren om dit cultureel erfgoed door te geven aan de volgende geslachten. Het resultaat daarvan is de Vereniging Zuiderzee Span.
Jongeren
Stichting Huizer Botters wil zich in samenwerking met de Vereniging Zuiderzee Span met name richten op jongeren door voorlichting op scholen, maar eveneens door leerwerktrajecten aan te bieden die leiden tot een vakopleiding houtbewerking of restauratie. "Een voordeel daarbij is dat de jongeren ook betrokken raken bij de geschiedenis van ons economisch en cultureel erfgoed."
Botterwerf
Genoeg plannen dus om ervoor te zorgen dat de cultuurhistorie bewaard kan blijven. "We hebben nog wel het probleem dat de botterwerf in de oude haven niet van ons is. Die kunnen we slechts zo'n vier keer per jaar huren voor onze activiteiten. Maar de werf hebben we veel vaker nodig", licht Schaap toe. "We willen daarom graag de werf kopen van de Stichting Botterwerf Huizen. Dat lukt niet door een geschil van de botterwerf met de gemeente Huizen. We hopen dat dit gauw opgelost is zodat we een eigen ruimte en ook een clubhuis hebben als thuisbasis en voor al onze activiteiten."