Terrorisme, wat kunnen wij er tegen doen?
HUIZEN - Mr. Roelof Jan Manschot, voormalig hoofdofficier van justitie en oud-gemeenteraadslid uit Huizen, geeft 12 februari vanaf 19.30 uur een lezing voor de Volksuniversiteit Naarden-Bussum in de Bussumse bibliotheek met de titel 'Terrorisme, wat kunnen we er tegen doen?' Kunnen we er eigenlijk wel iets aan doen? Volgens Manschot wel. "Voorkomen is altijd beter dan genezen, ook al zullen we het nooit helemaal kunnen uitroeien. Het zit in de mens om dingen te willen veranderen, soms met geweld. We moeten zorgen dat mensen zich niet buitengesloten voelen."
In zijn lezing wil Manschot op een laagdrempelige manier helpen bij gedachtevorming over terrorisme. Wat is terrorisme eigenlijk? Hij legt uit dat er verschillende definities van zijn. Die van het wetboek, het woordenboek Van Dale en die van de AIVD. "Het komt erop neer dat je van terrorisme spreekt als het gaat om een daad die de maatschappij wil veranderen vanuit een politieke of religieuze achtergrond met groot geweld of de dreiging hiervan ten opzichte van burgers. Het gaat ons dus allemaal aan, want wij zijn die burgers die gevaar lopen."
Kruistochten
Voordat we spreken over de huidige staat van terrorisme in Nederland en in Huizen, duiken we eerst even de geschiedenis van het terrorisme in. Manschot kan zo uit het verleden een aantal daden van terrorisme opnoemen. Bijvoorbeeld de Christelijke Kruistochten, het geweld in Noord-Ierland tussen katholieken en christenen of de kaping van een trein door Molukkers. Het woord 'terrorisme' werd toen nog niet gebruikt. "Het stond ook nog niet in het wetboek als een strafbaar feit. Dat is pas na 2001 gebeurd na een kaderbesluit van de Europese Unie. Ik denk dat de rechtstreekse aanleiding hiervoor de aanslag op het World Trade Centre, 9/11, is geweest. Toen startte ook de 'War against terrorism', de strijd tegen terrorisme."
Michiel de Ruyter
Hij kan nog meer voorbeelden geven en vertelt ook dat terrorisme niet altijd iets is van enkelingen of minderheden, maar ook wel van een staat. "Op dit moment is er veel te doen over de film met Michiel de Ruyter. Hij wordt in de film als held neergezet. Voordat hij beroemd werd, voer hij met kapersbrieven. Op last van de staat haalde hij toen de buit binnen. Hij is dus eigenlijk ook een beetje een terrorist geweest."
Vrijheidsstrijder
Een recent voorbeeld van staatsterrorisme is Rusland. "Dat land wordt tegenwoordig weggezet als niet belangrijk. Zo voelt men het daar. Dus laat Rusland zien dat het wel een land is waar je rekening mee moet houden. Het is een soort van machtsstrijd." Vanuit het perspectief van Rusland is er niets mis met deze strijd, terwijl een groot deel van de wereld het land er wel voor veroordeelt. Terwijl je aan de ene kant een terrorist bent, ben je aan de andere kant een vrijheidsstrijder. Nelson Mandela wordt door velen gezien als vrijheidsstrijder, maar in de ogen van de toenmalige regering was hij een terrorist.
Minder, minder
Terrorisme vindt volgens Manschot een voedingsbodem in het buitengesloten voelen. "Als ik een jongere van 17, 18 jaar van Marokkaanse afkomst zou zijn en hier geboren, dan zou ik me niet welkom voelen als ik de volgelingen van Geert Wilders hoor roepen 'Minder, minder' als het gaat om Marokkanen. Het is dan niet gek dat ze op zoek gaan naar mensen die gelijkgestemd zijn. Ik vind het heel gevaarlijk als iemand zoals Wilders dit uitlokt."
Manschot vindt ook dat wij als Nederlanders ook eens eerlijk tegen onszelf moeten zijn. Geven wij iedereen hier wel gelijke kansen? "Het is echt zo dat een sollicitant met de naam Ahmed, Mohammed of Fatima niet snel wordt aangenomen en iemand met de naam Jan, zoals de mijne, wel. Alleen als Elsje de beste is, moet je haar aannemen. Als Fatima dat is, dan moet zij de baan krijgen. Ik wil geen positieve discriminatie, maar zeker geen negatieve. Wie de beste is moet de baan krijgen."
Propaganda
"Je zult mij niet horen zeggen als een jongere naar Syrië vertrekt dat hij daar maar moet blijven. Ik vind dat religie een voorwendsel is van de mensen achter IS, de Islamitische Staat. De strijd is eigenlijk een machtsstrijd om de oliebronnen en een strijd tussen verschillende bevolkingsgroepen. Met hun propaganda beïnvloeden ze labiele jongeren die voor hun gevoel hier niets waard zijn. In de heilige oorlog voor de islam kunnen ze wel iets betekenen, zijn ze wel iets waard. Ik gun het geen enkele jongere om afgerekend te worden op de foute inschatting die ze maken op dat moment."
Huisje, boompje, beestje
Hoe kunnen we dat voorkomen? "Door ons niet blind te staren op de gedachte dat alle moslims terroristen zijn en te kijken hoe we kunnen voorkomen dat sommige moslims of andere Nederlanders terrorist worden." Voorkomen is daarbij beter dan genezen volgens Manschot. "Je moet eigenlijk al voorkomen dat iemand radicaliseert. Als daarvan signalen zijn, moet je met zo'n jongere in gesprek proberen te komen. Je moet ze iets kunnen bieden. Wellicht kun je ze helpen weer terug te gaan naar school of ze hulp bieden bij het solliciteren. Ik denk dat als het er op aankomt iedereen eigenlijk gewoon verlangt naar een leven met huisje, boompje, beestje. Als je dat iemand kunt bieden, of dat nu hier is, in Syrië of Somalië of in een ander land, waarom zou iemand dan nog een terrorist willen worden?" Hebben we die signalen dan te lang genegeerd? "Het moet altijd eerst een keer misgaan voordat we ons realiseren dat er iets aan de hand is. Dat is heel menselijk en heeft het verleden ons geleerd. Ik kan me moeilijk voorstellen dat we hier in Nederland te maken krijgen met een terroristische oorlog. Behalve als alle moskeeën bezet zouden worden door rechtsextremisten."
