Meisjes krijgen eerder menstruatie: Wat betekent dit voor hun gezondheid?

Jongere generaties ervaren hun eerste menstruatie eerder dan 50 jaar geleden, volgens een recente Amerikaanse studie gepubliceerd in het tijdschrift JAMA Network Open op woensdag. Dit is geen klein detail.

Gemiddelde leeftijd van de eerste menstruatie verschuift van 12,5 naar 12 jaar

Wetenschappers hebben gegevens onderzocht van meer dan 70.000 deelnemers van diverse etnische en sociaaleconomische achtergronden, geboren tussen 1950 en 2005, die deelnamen aan enquêtes in het kader van de Apple Women’s Health Study. Deze langdurige studie naar menstruatiecycli maakt gebruik van gegevens verzameld via de Apple Health mobiele app. De bevindingen zijn als volgt:

• Voor vrouwen geboren tussen 1950 en 1969 was de gemiddelde leeftijd waarop de eerste menstruatie optrad 12,5 jaar, met percentages van vroege (11 jaar) en zeer vroege (9 jaar) menstruaties van respectievelijk 8,6% en 0,6%;
• Bij vrouwen geboren tussen 2000 en 2005 lag deze gemiddelde leeftijd op 11,9 jaar, met percentages van vroege en zeer vroege menstruaties van respectievelijk 15,5% en 1,4%;
• Tegelijkertijd is het percentage deelnemers dat binnen twee jaar na hun eerste menstruatie een regelmatige cyclus ontwikkelde gedaald van 76% naar 56%;
• Verder bleek uit de studie dat deze trends nog sterker waren onder mensen van raciale en etnische minderheidsgroepen en/of van lagere sociaaleconomische status.

“Dit is belangrijk omdat vroege en onregelmatige menstruaties kunnen wijzen op latere fysieke en psychosociale problemen, en deze trends kunnen bijdragen aan een toename van gezondheidsproblemen en ongelijkheden in de VS,” zei hoofdauteur van de studie, Dr. Zifan Wang, postdoctoraal onderzoeker aan de T.H. Chan School of Public Health.

Een slecht teken voor de gezondheid van jonge meisjes?

Waarom baart een verandering van zes maanden wetenschappers zorgen? Omdat menstruatie als een vitaal teken wordt beschouwd. Vroege menstruatie en een langere tijd om cycli te reguleren worden geassocieerd met negatieve gezondheidseffecten. “Maar dat wisten we al over meisjes met vroege puberteit, die in verband worden gebracht met hormoonverstorende stoffen,” deelt Dr. Odile Bagot, gynaecoloog en lid van ons expertcomité, ons mee. Ze betreurt dat respondenten die vroege puberteit ervoeren in de studie zijn opgenomen, wat het verschil verder vergroot. Echter, ze ziet in de resultaten en deze verschuiving in de eerste menstruatie twee factoren om rekening mee te houden:

Is het risicovol om eerder menstruaties te krijgen?

Wat zijn de risico’s van eerder menstrueren in een vrouwelijk leven? Volgens onze experte zijn deze risico’s meer gerelateerd aan de BMI dan aan de timing van de eerste menstruatie. “De auteurs van de studie benadrukken de cardiovasculaire risico’s en het risico op miskramen, die ook voorkomen bij obesitas. Een langere blootstelling aan oestrogeen in het leven zou het risico op borstkanker verhogen, maar dat is ook het geval bij obesitas,” voegt onze experte toe.

De arts herinnert er echter aan dat dit een gemiddelde is dat overheerst wordt door de lagere economische categorieën in de Verenigde Staten, dus het is niet noodzakelijkerwijs een risico voor de algemene bevolking en niet automatisch van toepassing op jonge Europese meisjes.

Dit wordt bevestigd door Professor Régis Coutant, kinderendocrinoloog aan het CHU van Angers, gecontacteerd door Nieuwsblad voor Huizen. “Deze Noord-Amerikaanse gegevens zijn nieuw. Het blijft te beoordelen of deze observaties van toepassing zijn op meisjes in Europa (de BMI van meisjes in Europa, variërend per land, is over het algemeen lager in de adolescentie dan die van Noord-Amerikaanse meisjes). De gevolgen voor de gezondheid op middellange en lange termijn (vruchtbaarheid, risico op kanker) moeten nog worden beoordeeld.”