De macht van sociale media is vandaag groter dan ooit, en volgens Joseph Stiglitz, econoom en Nobelprijswinnaar, wordt die macht gevaarlijk weinig gereguleerd. In zijn ogen zijn techgiganten als Elon Musk en Mark Zuckerberg niet zomaar ondernemers — ze zijn regisseurs van publieke opinie, zonder enige democratische controle. In die context schuift Stiglitz Apple onder leiding van Tim Cook naar voren als een voorbeeld van een meer verantwoorde aanpak binnen de technologiesector.
Wereldwijde invloed in real time
Volgens Stiglitz zijn sociale platformen als X (voorheen Twitter) en Instagram veranderd in propagandamachines. Ze beïnvloeden politieke discussies, versterken polarisatie en kunnen zelfs verkiezingen kantelen — en dat allemaal op wereldwijde schaal, binnen enkele seconden.
Voor hem ligt het probleem niet alleen bij de platformen zelf, maar bij de mensen die hun algoritmes ontwerpen. Door persoonlijke data te verzamelen en te gebruiken voor maximale betrokkenheid, creëren Musk en Zuckerberg volgens Stiglitz systemen waarin controverse en verdeeldheid lonen, ten koste van waarheid en democratische waarden. In zijn recente boek The Road to Freedom onderzoekt hij hoe deze dynamiek bijdraagt aan het groeiende populisme en het afbrokkelen van burgerlijk vertrouwen.
Apple kiest voor privacy — en principes
In dit landschap van datahonger en algoritmische chaos steekt Apple volgens Stiglitz gunstig af. Onder leiding van Tim Cook heeft het bedrijf privacy tot speerpunt gemaakt, zelfs als dat ten koste gaat van advertentie-inkomsten of samenwerkingen met andere techreuzen.
Enkele spraakmakende voorbeelden:
- In 2016 weigerde Apple het FBI te helpen bij het ontsluiten van een iPhone, uit bezorgdheid over privacy en veiligheid op wereldschaal.
- In 2025 verzette het bedrijf zich tegen een Britse wet die toegang tot alle iCloud-data zou afdwingen.
- Met App Tracking Transparency maakte Apple het aanzienlijk moeilijker voor apps zoals Facebook en Instagram om gebruikers te volgen zonder toestemming.
Ook op het vlak van kunstmatige intelligentie kiest Apple een ander pad: AI-processen draaien lokaal op het toestel of via een ‘private cloud’, waarbij gebruikersdata buiten de greep van datagiganten blijft.
Niet perfect, maar wel principieel
Apple is zeker niet zonder controverse. Zo zorgde een donatie van Tim Cook aan Donald Trump in 2024 voor opgetrokken wenkbrauwen, vooral gezien Apple’s progressieve imago. In 2025 kwam het bedrijf opnieuw onder vuur te liggen toen stemherkenning op de iPhone het woord “racist” verving door “Donald Trump” — een incident dat leidde tot publieke verontwaardiging.
Toch houdt Apple relatief koers, zeker in vergelijking met rivalen. Waar Musk zich beroept op “vrije meningsuiting” maar tegelijk kritische stemmen laat verstommen, en Zuckerberg doorgaat met het verzilveren van gebruikersdata, blijft Apple streven naar een balans tussen winst en verantwoordelijkheid.
Botsende visies: Cook tegenover zijn rivalen
Die verschillende filosofieën leiden tot openlijke spanningen tussen Tim Cook en zijn collega’s. Zuckerberg noemde Cook’s pleidooi voor privacy “naïef”, zeker nadat Apple’s nieuwe regels Meta miljarden kostten. Ook Musk haalde uit naar Apple, noemde hun commissiebeleid “uitbuiting” en kreeg in 2024 een klap te verwerken toen Apple zijn advertenties van X terugtrok — uit zorgen over het ontbreken van moderatie.
Wat op het eerste gezicht zakelijke ruzies lijken, zijn in feite botsingen tussen fundamenteel verschillende wereldbeelden over wat technologie zou moeten zijn — en voor wie ze hoort te werken.
Stiglitz pleit voor een ander soort kapitalisme
Stiglitz ziet hoop in wat hij “progressief kapitalisme” noemt: een economisch model waarin markten blijven bestaan, maar waarin corporaties meer verantwoording moeten afleggen. Zijn voorstellen:
- Sociale media reguleren zoals traditionele media, inclusief verantwoordelijkheid voor de inhoud.
- Grote technologiebedrijven opbreken om concurrentie en innovatie te herstellen.
Voor hem is het duidelijk: het internet is geen vrijblijvende speeltuin meer, maar een strijdveld voor democratische waarden. En als we niets doen, verliezen we daar langzaam de controle.
Welke digitale toekomst kiezen we?
Geen enkel techbedrijf is perfect, maar het contrast tussen Apple’s privacygerichte koers en de winstgedreven strategieën van Meta en X wordt steeds duidelijker. In een tijd waarin algoritmes de publieke opinie vormen en CEO’s de toon bepalen, worden consumenten, beleidsmakers en beleggers gedwongen een kant te kiezen.
De vraag is simpel, maar fundamenteel: willen we een digitale wereld waarin technologie ons dient — of waarin we dienen als product? Volgens Stiglitz is dit de ethische strijd die onze toekomst zal bepalen.
Vergelijkbare artikelen :
- Mark Zuckerberg bedriegt niet zoals Elon Musk: na meer dan 1000 uur speeltijd denkt hij onverslaanbaar te zijn in deze game serie
- Elon Musk heeft de autonome voertuig-experts ontslagen : het zijn dezelfde mensen die Tesla’s voertuigen zouden moeten reguleren
- Eredivisie Samenvattingen Blijven bij NOS: Zekerheid voor Twee Jaar!
- U2 werkte gratis voor Apple én moest iPod promoten
- Google’s oprichter , die ooit Elon Musk vertrouwde met 110 miljard euro , verbreekt nu alle banden
Femke Jansen is een creatieve redacteur met een passie voor entertainment en cultuur. Ze volgt de nieuwste trends in de amusementsindustrie en deelt haar inzichten op een boeiende manier.
