Stadsleven Redt Insecten: Nieuwe Hoop Voor Bedreigde Soorten!

De situatie van insecten wereldwijd is alarmerend, met 40% van de soorten die met uitsterven worden bedreigd, inclusief in Nederland waar het aantal vlinders aanzienlijk is afgenomen. Onderzoek van het Kenniscentrum Insecten (EIS), uitgevoerd in opdracht van Natuur & Milieu, toont echter aan dat stedelijke gebieden potentieel bieden voor het herstel van deze essentiële diergroep. ‘Steden kunnen een toevluchtsoord zijn voor insecten als we nu actie ondernemen en tegelijkertijd het gebruik van pesticiden in de landbouw verminderen’, stelt Rob van Tilburg, directeur programma’s bij Natuur & Milieu.

Insecten verdwijnen wereldwijd op een zorgwekkend tempo, waarbij vooral vlinders, bijen en kevers hard worden getroffen. Uit Duits onderzoek blijkt dat het totale gewicht van insecten sinds 1990 met 75% is gedaald. In Nederland is de helft van de vlinderpopulaties in dertig jaar verdwenen. De voornaamste oorzaken zijn intensief, insectonvriendelijk landgebruik, vervuiling door pesticiden en luchtvervuiling. Opmerkelijk genoeg kunnen juist stedelijke omgevingen bijdragen aan het herstel van insecten, die cruciaal zijn voor het bestuiven van voedselgewassen, voeden van andere dieren en het gezond houden van de bodem.

Micro-habitats

‘Meer dan een derde van alle insectensoorten is te vinden in stedelijke gebieden, waarvan 10% zelfs afhankelijk is van deze omgeving, zoals de rosse metselbij en het tuingitje’, legt Van Tilburg uit. De stad biedt een diversiteit aan micro-habitats, van spleten tussen stoeptegels tot tuinen en sloten. In tegenstelling tot landbouwgebieden is hier minder sprake van pesticidegebruik en bemesting. Desondanks ontbreekt het vaak aan specifiek beleid voor de bescherming van insecten. De nieuwe Europese natuurherstelwet zou hierin verandering kunnen brengen door verbetering van leefgebieden en actieve herstel van insectenpopulaties te eisen.

Van Vlinderidylle tot Bonte Berm

Samen met het Collectief Natuurinclusief heeft Natuur & Milieu elf richtlijnen ontwikkeld voor een insectvriendelijke stedelijke omgeving. Deze omvatten het vergroenen van stedelijke gebieden en de creatie van gevarieerde waterpartijen. Maatregelen zoals het aanleggen van bloemrijke bermen, het bieden van nestgelegenheid en het planten van inheemse vegetatie zijn essentieel. Ook wordt het belang benadrukt van het stoppen met het gebruik van pesticiden. ‘Deze initiatieven zijn eenvoudig te realiseren en zouden in elke wijk uitgevoerd moeten worden’, benadrukt Van Tilburg.

Insecten: onzichtbare maar onmisbare krachten

Met ongeveer 20.000 soorten vormen insecten de grootste en meest diverse groep dieren in Nederland. Ze zijn cruciaal voor het bestuiven van gewassen zoals appels en pompoenen, ruimen organisch afval op en ondersteunen het bodemleven. Insecten zijn ook een belangrijke voedselbron voor veel dieren. ‘Ondanks hun kleine formaat en verborgen levenswijze, zijn insecten onmisbare actoren in onze stedelijke ecosystemen. Het is van groot belang dat we beter voor ze zorgen’, stelt Natuur & Milieu.