Zonnebrand: Hoe snel verlichting te vinden en wanneer een dokter te raadplegen?

De huid wordt rood, pijnlijk en er kunnen enkele plekken ontstaan. Dit gebeurt enkele uren na blootstelling aan de zon en de zonnebrand verdwijnt in de daaropvolgende dagen, wat leidt tot afschilfering (de huid “schilfert”) en een ontkleurde zone.

Hoe weet je of een zonnebrand ernstig is?

Er zijn verschillende soorten huidletsels na blootstelling aan de zon, afhankelijk van hun ernst:

• De huid krijgt een roze kleur voordat deze zich aanpast aan verdere blootstelling aan UV-stralen: de hoornlaag wordt dikker en er is een toename in melaninepigmentatie van de huid (bruining). “Er is een lichte zwelling van de huid die wit wordt wanneer je erop drukt met een vinger,” beschrijft Dr. Elisabeth Berrissoul, dermatoloog.
• Als de huid felrood wordt twee tot twaalf uur na blootstelling en zo gevoelig is dat ze zelfs het wrijven van kleding niet kan verdragen, spreekt men van een tweedegraads brandwond;
• De kleur wordt paarsachtig minder dan zes uur na blootstelling. De huid is pijnlijk en gezwollen en lijkt klaar om te schilferen. Dit wordt beschouwd als een derdegraads brandwond;
• Als de huid rood en gebladderd is, ziet het eruit als een echte brandwond. Het slachtoffer kan last hebben van misselijkheid, duizeligheid en hoofdpijn, deze vierdegraads zonnebrand vereist ziekenhuisopname.

Zonnebrand: wanneer een dokter raadplegen?

Als de brandwond ernstig is (uitgebreide zonnebrand, meerdere blaren, algemene verslechtering, uitdroging, huidinfectie…) of als de pijn binnen 48 uur na de zonnebrand ondraaglijk wordt of als er koorts optreedt, is het noodzakelijk een dokter te raadplegen.

In geval van “verdachte” zonnebrand (brandwonden, kartonachtig uiterlijk van de huid, lekkage, infectie…) en/of een veranderende moedervlek, is medisch advies noodzakelijk.

Hoe lang duurt een zonnebrand?

“Het duurt ongeveer een week voor de genezing van een zonnebrand met een afschilferingsfase, wanneer de huid schilfert,” informeert de dermatoloog, die adviseert om zich in de volgende dagen niet bloot te stellen. “Dit zou het genezingsproces vertragen,” “Je kunt je weer aan de zon blootstellen zodra de genezing compleet is, en deze keer met een zonnebrandcrème van factor 50+ die elke twee uur moet worden vernieuwd,” dringt de arts aan.

Wanneer de verwonding blaren veroorzaakt en veel bloedvaten zijn beschadigd, duurt het herstel langer. Dit kan tussen twee weken en een maand duren en de brandwond kan vlekken of littekens achterlaten.

Zonnebrand niet verwarren met zonneallergie

Er zijn verschillende vormen van zonneallergieën die niet mogen worden verward met zonnebrand:

• Benigne zomerlichtdermatose is de meest voorkomende vorm. Het wordt veroorzaakt door UVA-stralen van de zon. Het manifesteert zich door het verschijnen van kleine bultjes en rode plekken met jeuk. Het is het meest zichtbaar op de hals, de bovenrug, de onderarmen en de benen.
• Fotoxische en fotoallergische reacties kunnen de effecten van een zonnebrand veroorzaken na een zeer lichte blootstelling. Ze worden vaak veroorzaakt door het nemen van een medicijn of het gebruik van bepaalde producten (parfums, crèmes, deodorants…).

Hoe snel een zonnebrand verlichten en verzachten? (Wat aanbrengen, welke crème, welke remedies?)

Bij een eenvoudige brandwond helpen enkele maatregelen om uw huid te kalmeren:

• Zoek de schaduw op;
• Drink veel water om uitdroging te bestrijden;
• Crèmes aanbrengen die de huid kalmeren “na zonnebad” of specifieke emulsies voor brandwonden, zoals geadviseerd door Dr. Elisabeth Berrissoul: “Herhaal dit meerdere keren per dag,” adviseert zij, waarbij zij producten zoals Cicalfate, Cicabio, Biafine of een gel met aloë vera noemt.
• Koel het verbrande gebied af met koud water: “met kraanwater tussen 15°C en 25°C, of een lauw bad gedurende 15 minuten,” legt de dermatoloog uit;
• In geval van blaren, deze niet doorprikken en afdekken met een steriel verband;
• Houd uw temperatuur in de gaten;
• Bij hoofdpijn of koorts, neem paracetamol.

Hoe zonnebrand voorkomen?

Allereerst is het essentieel om zonnebrand te voorkomen door beschermende zonnebrandcrèmes aan te brengen die overeenkomen met uw huidtype. De toepassingen moeten worden vernieuwd afhankelijk van de mate van zonlicht, de gevoeligheid van de huid en altijd na elk bad. Denk er ook aan om uw ogen goed te beschermen door een zonnebril te dragen met een UV-filter.

Bijzondere voorzorgsmaatregelen moeten worden genomen voor volwassenen met een gevoelige huid:

• Besteed bijzondere aandacht aan de eerste blootstellingen, die verantwoordelijk kunnen zijn voor de ernstigste zonnebrand;
• Breng een zonnebrandcrème aan met een hoge SPF, minimaal 30 of zelfs 50;
• Breng een zonnebrandcrème royaal aan, “in principe 2mg/cm2 huid”;
• Vermijd blootstelling tussen 12 en 16 uur, het moment van maximale zonnestraling;
• Beperk de duur van de blootstelling, hoe korter deze is, hoe meer de huid zijn verdediging kan herbouwen;
• Wees voorzichtig met zonnestralen op sneeuw (zonnebrand in de bergen kan soms zeer ernstig zijn) en op water (bootreis);

Let op, alleen omdat je een donkere huid hebt, betekent niet dat het niet beschermd moet worden tegen de zon!

Zonnebrand: een risico voor de gezondheid van het kind

Kinderen zijn bijzonder kwetsbaar voor de schadelijke effecten van de zon. Zonnebrand brengt gezondheidsrisico’s met zich mee, waaronder het risico op uitdroging, hyperthermie en zonnesteek bij een kind. Tot de puberteit zijn de huid en ogen kwetsbaar en zeer gevoelig voor UV-stralen.

Zonnebrand en herhaalde blootstelling bij jongeren en kinderen zijn een belangrijke oorzaak van de ontwikkeling van huidkanker op volwassen leeftijd. Het is belangrijk om te weten dat de huid van peuters voor hun eerste jaar zeer kwetsbaar is en zich niet kan verdedigen tegen UVA- en UVB-stralen.

Hoe het te vermijden?

Het wordt sterk afgeraden om een kind bloot te stellen aan de zon tussen 12 uur en 16 uur, omdat dit het risico op zonnebrand of erger, zonnesteek of hitteberoerte, verhoogt. Het is daarom beter om de blootstellingsduur bij kinderen te beperken en baby’s niet aan de zon bloot te stellen. Tijdens blootstelling aan de zon tijdens geschikte uren:

• Moet hij een t-shirt, een hoed en een zonnebril dragen;
• Hij mag niet direct in de zon blijven;
• De onbedekte delen zoals het gezicht en het lichaam moeten worden ingesmeerd met een zonnebrandcrème met een factor van 50;
• Zonnebrandcrème moet elke twee uur en na elk bad opnieuw worden aangebracht;
• Bied hem regelmatig water aan om uitdroging te voorkomen, zelfs als hij er niet om vraagt.

Als blootstelling onvermijdelijk is, bescherm uw kind met ruime katoenen kleding.

Symptomen herkennen (brandwonden, pijn, jeuk…)

Bij kinderen veroorzaken hoge temperaturen gemakkelijk te detecteren symptomen. Het ministerie van Volksgezondheid somt ze op:

• hoge koorts: interne warmte die meer dan 40 graden kan bereiken;
• droge mond;
• snel kloppend hart;
• abnormale slaperigheid;
• hyperactiviteit;
• ingevallen ogen en verwijde pupillen;
• misselijkheid en braken;
• bewustzijnsverlies.

Als een zonnebrand en/of een aantal van deze symptomen optreden, moet u:

• hem in de schaduw plaatsen;
• hem uitkleden en afkoelen door zijn huid nat te maken en hem te laten drinken;
• zijn temperatuur meten; een koudwaterkompres op de zonnebrand leggen;
• een vette hydraterende crème gebruiken die geschikt is;
• hem de volgende dagen niet blootstellen tot volledig herstel en verdwijning van de pijn.

Als de symptomen ernstig zijn en/of de zonnebrand belangrijk is, de huid erg rood is, of blaren vertoont, bel dan onmiddellijk uw arts of bel 15. Een onbehandelde zonnesteek kan onomkeerbare gevolgen hebben.